Không chỉ hoạt động hiệu quả với Bitcoin và các loại tiền điện tử, công nghệ Blockchain (Chuỗi khối) còn được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác. Hãy cùng Elcom tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Ý tưởng về chuỗi khối lần đầu tiên được hình thành dưới dạng cơ chế hỗ trợ Bitcoin (CRYPTO:BTC). Để giải quyết vấn đề giao dịch cực lớn liên quan đến tiền kỹ thuật số, Satoshi Nakamoto (được xem là người tạo ra tiền điện tử Bitcoin) đã nghĩ ra một dạng sổ cái bất biến của các giao dịch, kết hợp những khối dữ liệu lại với nhau bằng mật mã kỹ thuật số.
Xem thêm bài viết: Blockchain là gì? Tại sao công nghệ chuỗi khối lại quan trọng?
Công nghệ chuỗi khối có nhiều tiềm năng ứng dụng hơn nữa, ngoài tiền điện tử. Chính vì vậy, rất nhiều doanh nghiệp hiện đang đầu tư công sức, nguồn lực để nghiên cứu cũng như đưa Blockchain vào phục vụ hoạt động vận hành, sản xuất kinh doanh, chăm sóc khách hàng,…
Các ứng dụng Blockchain hiện nay được chia làm 4 loại chính dựa vào tình trạng phát triển: Hợp đồng thông minh, Tiền kỹ thuật số, Bảo tồn văn thư sổ sách và Chứng khoán.
-
Hợp đồng thông minh (Smart Contracts): Mở rộng Blockchain, đưa các ứng dụng tài chính vào thị trường. Các tài sản bao gồm cổ phiếu, chi phiếu, nợ, quyền sở hữu và bất kỳ điều gì có liên quan đến thỏa thuận hay hợp đồng.
Xe tự lái, hợp đồng thuê nhà dạng chìa khóa trao tay hay thu phí bảo hiểm… là một số ví dụ về cách hợp đồng thông minh có thể chi phối hoạt động kinh doanh và đời sống của con người trong tương lai.
-
Tiền kỹ thuật số (Digital Currencies): Bao gồm chuyển đổi tiền tệ, kiều hối và hệ thống thanh toán kỹ thuật số. Đây cũng là lĩnh vực quen thuộc với chúng ta nhất, được xem như là lãnh thổ của Bitcoin và những tiền mã hóa khác.
-
Bảo tồn văn thư sổ sách (Record Keeping): Đưa Blockchain vượt khỏi biên giới tài chính và đi vào các lĩnh vực như giáo dục, chính phủ, y tế và nghệ thuật.
-
Chứng khoán (Securities): bao gồm các ứng dụng cụ thể như Debt, Crowdfunding,..
Trong 4 loại chính này, Blockchain lại tiếp tục được nghiên cứu để phát triển các sản phẩm, ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như dịch vụ tài chính, y tế – chăm sóc sức khỏe, bán lẻ, bất động sản,…
Các lĩnh vực ứng dụng phổ biến của Blockchain – Ảnh: Internet
4.1. Tài chính – Ngân hàng
Đây là lĩnh vực đầu tiên ứng dụng công nghệ Blockchain. Có thể nói, Blockchain đã tạo ra cuộc cách mạng lớn trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng.
Giao dịch xuyên biên giới
Chuyển tiền qua biên giới bằng những phương thức truyền thống thường mất thời gian và tốn kém. Tiền phải chuyển qua nhiều ngân hàng trên đường đến điểm cuối cùng của thanh toán.
Khi được sử dụng cho các giao dịch xuyên biên giới, Blockchain hỗ trợ rút ngắn, đẩy nhanh quá trình, đồng thời hỗ trợ giao dịch chính xác hơn, ít tốn kém hơn.
Nền tảng tài trợ tài chính thương mại
Tài trợ thương mại là một ứng dụng khác của Blockchain trong lĩnh vực tài chính. Nhiều ngân hàng đang sử dụng các nền tảng tài trợ tài chính thương mại Blockchain để tạo ra các hợp đồng thông minh giữa những người tham gia. Nhờ đó, các nền tảng được tăng hiệu quả và tính minh bạch, đồng thời mở ra các cơ hội doanh thu mới.
Thanh toán bù trừ
Trong tương lai, khả năng ghi lại chính xác của Blockchain có thể cắt giảm các thủ tục thanh toán bù trừ rườm rà hiện tại. Theo đó, giao dịch sẽ trở nên nhanh hơn, giúp giảm chi phí cho các tổ chức tài chính.
Xác minh danh tính kỹ thuật số
Ngân hàng cùng các tổ chức tài chính không thể thực hiện giao dịch trực tuyến nếu thiếu bước xác minh danh tính. Quy trình xác minh thông thường bao gồm nhiều bước, gây mất thời gian khiến khách hàng không hài lòng.
Blockchain đảm bảo thông tin khách hàng được ghi nhận và xử lý nhanh chóng, hạn chế hành vi gian lận. Khi thông tin của khách hàng được bảo mật, ngân hàng nhận được nhiều sự tin tưởng của công chúng hơn, đồng thời tăng tốc quá trình xác minh một cách đáng kể.
Báo cáo tín dụng
Báo cáo tín dụng ảnh hưởng đáng kể đến hành vi tài chính của khách hàng. Các trường hợp vi phạm dữ liệu gần đây cho thấy báo cáo tín dụng dựa trên Blockchain an toàn hơn so với báo cáo dựa trên máy chủ truyền thống. Blockchain cũng cho phép các công ty tính đến các yếu tố phi truyền thống khi tính điểm tín dụng.
Mua bán tài sản
Thị trường tài chính thường thực hiện trao đổi tài sản, hàng hóa, dịch vụ thông qua mạng lưới phức tạp. Bao gồm: Môi giới, sàn giao dịch, trung tâm thanh toán, ngân hàng giám sát,…
Những giao dịch như vậy diễn ra rất thường xuyên nhưng các thủ tục hoàn toàn được xử lý bằng giấy. Việc này dẫn đến sự trì trệ trong các giao dịch, nâng cao rủi ro về bảo mật thông tin.
Blockchain loại bỏ bên thứ ba và quyền chuyển giao tài sản. Nhờ đó, chi phí, thời gian mua bán tài sản giảm xuống, đồng thời hạn chế sự bất ổn của thị trường chứng khoán.
Blockchain cũng tạo ra cơ sở dữ liệu phi tập trung về tài sản kỹ thuật số. Nó gồm một sổ cái phân tán, cho phép chuyển các quyền của tài sản thông qua thông báo mã hóa, trở thành đại diện cho tài sản đó ở bên ngoài.
Blockchain có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực tài chính – Ảnh: Internet
4.2. Y tế – Chăm sóc sức khỏe (Healthcare)
Lĩnh vực y tế – chăm sóc sức khỏe ứng dụng công nghệ Blockchain với mục đích:
-
Thanh toán dịch vụ trực tiếp: Thông qua blockchain, việc thanh toán dịch vụ y tế cá nhân được giao dịch trực tiếp, nhanh chóng.
-
Người dùng theo dõi lịch sử giao dịch dễ dàng bằng cách truy cập vào một giao dịch duy nhất.
-
Lưu giữ, quản lý hồ sơ y tế điện tử, bảo vệ dữ liệu dựa trên tính minh bạch và bất biến của công nghệ chuỗi khối.
Xem thêm:
- Ứng dụng và tác động của công nghệ thông tin trong chăm sóc sức khỏe
- Ứng dụng công nghệ Blockchain trong Y tế và Chăm sóc sức khỏe
4.3. Chính phủ
Blockchain được ứng dụng khá hiệu quả trong lĩnh vực chính phủ điện tử, mang lại nhiều đổi mới cho lĩnh vực công. Trong đó, khả năng quản trị dữ liệu là yếu tố quan trọng trong thí điểm và triển khai mô hình chính phủ điện tử.
Bỏ phiếu minh bạch (Voting)
Mô hình bỏ phiếu Blockchain phát hành cho mỗi cử tri một “ví tiền” (chứng thực người dùng) và một “đồng xu” duy nhất (cơ hội để bỏ phiếu). Họ bỏ phiếu bằng cách chuyển “đồng xu” đến ví của các ứng cử viên họ lựa chọn một lần duy nhất. Nhờ đó, quá trình bỏ phiếu đảm bảo được tính minh bạch, chính xác, thuận tiện.
Lưu trữ và bảo vệ dữ liệu
Blockchain cũng được sử dụng để lưu trữ và bảo vệ hồ sơ của chính phủ, tránh thao túng hoặc che giấu thông tin. Nó giúp phân phối quá trình xác minh, lưu trữ dữ liệu cho nhiều bên, từ đó phân cấp quyền lực hiệu quả hơn. Nó làm minh bạch cơ sở dữ liệu, tăng mức độ tin tưởng giữa các cơ quan chính phủ và người dân.
Giảm chi phí vận hành
Ngoài ra, công nghệ này được ứng dụng trong quản trị để giảm chi phí vận hành, tối đa hóa hiệu quả công việc của các tổ chức quốc gia. Hiệu quả cao và chi phí thấp hơn giúp cơ quan quản lý đạt được khả năng chấp thuận cao hơn. Đồng thời, chi phí vận hành được cắt giảm có thể được sử dụng để đầu tư vào các lĩnh vực khác như giáo dục, an ninh và y tế công cộng.
Trên thực tế, trong hệ thống Blockchain, các cơ quan quản lý khác nhau đều đóng vai trò là tổ chức xác minh, phân phối dữ liệu. Điều này sẽ gây khó khăn trong việc giả mạo và gian lận và thiết lập mức độ phân quyền linh hoạt hơn, hạn chế sai sót trong quá trình nhập liệu hay đối chiếu thông tin truy xuất.
Blockchain được ứng dụng phổ biến trong bỏ phiếu – Ảnh: Internet
4.4. Bán lẻ (Retail)
Blockchain hỗ trợ ngành bán lẻ bảo mật dữ liệu, thanh toán tiện lợi, có thể truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tự động tích lũy điểm cho người dùng. Rất nhiều hãng bán lẻ nổi tiếng trên thế giới Walmart, Amazon, Unilever hay Nestle đã và đang ứng dụng thử nghiệm Blockchain trong hoạt động kinh doanh.
Chương trình ưu đãi
Công nghệ Blockchain hỗ trợ nhà bán lẻ triển khai chương trình ưu đãi và thẻ quà tặng. Blockchain đưa ra một quy trình rẻ hơn, an toàn hơn bằng cách loại bỏ bên trung gian, sử dụng khả năng xác thực của nó.
Ngoài ra, nền tảng Blockchain hỗ trợ quá trình tích lũy điểm số cho khách hàng thân thiết. Nhờ khoản “tiền điện tử” tích lũy này, khách hàng sẽ tiếp tục mua sắm những món đồ mà họ cần.
Bảo mật thông tin
Trong ngành bán lẻ, khách hàng thường xuyên cung cấp dữ liệu cá nhân cho doanh nghiệp. Sau đó, doanh nghiệp lưu trữ dữ liệu vào hệ thống mình. Điều này gây ra nguy cơ tiềm tàng về tính an toàn trong bảo mật.
Bằng việc sử dụng Blockchain, nhà bán lẻ lưu trữ thông tin quan trọng trong một thư mục phi tập trung, dữ liệu khó đánh cắp hơn. Doanh nghiệp cũng có thể giới hạn những người được quyền truy cập tập tin với sự đồng thuận các bên.
Thanh toán điện tử
Quy trình thanh toán số ứng dụng Blockchain cho phép thanh toán xuyên biên giới, mở rộng các lựa chọn thanh toán thương mại điện tử. Nhờ đó, khách hàng có nhiều lựa chọn hơn. Blockchain cũng cung cấp bản ghi nhớ điện tử để các quy trình thanh toán diễn ra nhanh chóng, dễ dàng và hoàn trả tự động.
Chuỗi cung ứng
Nguồn gốc xuất xứ và tác động tới môi trường là những vấn đề khách hàng quan tâm. Nhờ công nghệ Blockchain, toàn bộ quy trình chuỗi cung ứng sẽ được hiển thị trên hệ thống và không thể thay đổi.
Từ đó, khách hàng và nhà bán lẻ đều theo dõi được hàng hóa ở từng mắt xích trong một chuỗi cung ứng.
4.5. Năng lượng (Energy)
Lĩnh vực năng lượng sử dụng công nghệ Blockchain để làm tăng độ tin cậy của khách hàng đầu cuối và nhà cung cấp năng lượng. Nó cho phép các khách hàng nhìn thấy năng lượng của họ bắt nguồn từ đâu.
Blockchain cũng đem lại lợi ích từ các sản phẩm thông minh hơn, cung cấp dữ liệu chính xác trong việc sử dụng năng lượng, cung cấp cho khách hàng trải nghiệm tốt hơn.
Nhiều công ty năng lượng trên thế giới đang triển khai thử nghiệm các dự án dựa trên Blockchain. Tất cả các dự án này được thiết kế để kết nối hoặc cung cấp một đường dẫn trực tiếp giữa các nhà cung cấp và khách hàng.
4.6. Bất động sản
Công nghệ Blockchain mang lại nhiều lợi ích cho lĩnh vực bất động sản, địa ốc:
-
Cho phép ghi chép, theo dõi và truyền dữ liệu an toàn.
-
Tăng tính minh bạch, giảm thời gian tìm kiếm.
-
Giảm nhu cầu lưu giữ hồ sơ, tăng tốc độ giao dịch.
-
Giúp ghi chép lại, theo dõi, chuyển nhượng tên đất, văn bản pháp luật, quyền sở hữu,… đảm bảo tài liệu chính xác và có thể kiểm chứng được.
4.7 Kết hợp với IoT
Blockchain được sử dụng như xương sống của mạng phân tán sử dụng các thiết bị Internet vạn vật (IoT – Internet of Things).
Một blockchain sẽ đóng vai trò như một sổ cái công cộng cho một số lượng lớn các thiết bị. Trong đó, không cần trung tâm để làm trung gian truyền thông giữa chúng. Khi đó, các thiết bị sẽ có khả năng giao tiếp với nhau một cách tự động để quản lý cập nhật phần mềm, lỗi lập trình (bugs) hay quản lý năng lượng.
4.8. An ninh mạng
Ứng dụng Blockchain trong an ninh mạng giúp loại bỏ rủi ro về một điểm lỗi duy nhất (Single point of failure). Khi có một node (nút) bị tấn công hoặc trục trặc, toàn bộ hệ thống sẽ không bị phá hủy. Việc phá hủy toàn bộ node để đánh sập hệ thống là điều bất khả thi.
Đối với lĩnh vực an ninh mạng, Blockchain mang lại lợi ích: Xác minh thông tin, chống giả mạo, xác minh chứng thực toàn vẹn dữ liệu phần mềm, bảo mật IoT, đảm bảo tính riêng tư.
4.9. Mạng xã hội Blockchain (Blockchain Social Networks)
Mạng xã hội (MXH) được xây dựng trên nền tảng Blockchain bảo đảm tính phân quyền, người dùng kiểm soát dữ liệu cá nhân của chính họ hoàn toàn. Hoạt động của người dùng trên MXH được ghi lại trên sổ cái phân tán của Blockchain. Do đó, không ai có thể xóa đi một khi nội dung đã xuất bản.
MXH Blockchain đảm bảo các lợi ích không xuất hiện điểm lỗi duy nhất, nội dung không bị kiểm duyệt, lưu trữ nội dung vĩnh viễn. Thậm chí, người dùng còn được nhận thưởng nếu như tạo và chia sẻ nội dung giá trị cho cộng đồng.
Nền tảng MXH Blockchain được cho là sẽ thay đổi cách người dùng tương tác với Internet. Điểm thu hút nhất của Blockchain Social Networks chính là người dùng hoàn toàn kiểm soát quyền riêng tư cá nhân, đồng thời tính bảo mật thông tin được nâng lên một tầm cao mới.
Ngoài các lĩnh vực kể trên, Blockchain được ứng dụng trong rất nhiều ngành nghề thực tiễn khác và mang lại hiệu quả đáng kể. Trong tương lai, cùng với Trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence), Dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật, Blockchain là công nghệ được kỳ vọng sẽ phát triển mạnh mẽ và ứng dụng nhiều hơn nữa.
