A. Công Nghệ Chuỗi khối (Blockchain) tại Việt Nam
Mối quan tâm đến công nghệ chuỗi khối nói chung và tiền điện tử nói riêng đã tăng lên theo cấp số nhân. Một số tổ chức và hiệp hội kinh doanh và chuyên môn đã được thành lập để thúc đẩy chuỗi khối phát triển, bao gồm (i) Liên Minh Blockchain Việt Nam, đơn vị trực thuộc Hiệp Hội Truyền Thông Kỹ Thuật Số Việt Nam nhằm thúc đẩy công nghệ chuỗi khối;[1] (ii) Trung Tâm Quản Lý Tài Sản Số, đơn vị trực thuộc Liên Hiệp Khoa Học Doanh Nhân Việt Nam với sứ mệnh giúp các doanh nghiệp Việt Nam số hóa tài sản trên nền tảng chuỗi khối;[2] và (iii) Hiệp Hội Blockchain Việt Nam do Bộ Nội Vụ thành lập nhằm đa dạng hóa việc ứng dụng công nghệ chuỗi khối và thúc đẩy nghiên cứu phát triển công nghệ chuỗi khối tại Việt Nam.[3]
Tháng 3 năm 2022, AEX Exchange, một sàn giao dịch tiền điện tử do Bit World Investments Limited điều hành, đã ra mắt quỹ trị giá 100 triệu đô la Mỹ để hỗ trợ hệ sinh thái chuỗi khối của Việt Nam.[4] Tháng 6 năm 2022, Hiệp hội Blockchain Việt Nam và Binance, sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu thế giới, bắt đầu hợp tác tập trung vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ chuỗi khối và đào tạo nguồn nhân lực.[5] Việt Nam hiện xếp hạng 1 trong bảng xếp hạng Chỉ Số Chấp Nhận Tiền Điện Tử Toàn Cầu Năm 2021 của Chainanalysis, cho thấy mức độ chấp nhận rất cao của người dùng Việt Nam đối với tiền điện tử.[6]
Chính Phủ đã thực hiện các bước quan trọng ban đầu để áp dụng công nghệ chuỗi khối. Đáng chú ý, Thủ Tướng Chính Phủ đã phê duyệt đề xuất toàn diện về việc xây dựng khung pháp lý cho tài sản ảo và tiền ảo.[7] Thủ Tướng đặc biệt giao (i) Bộ Tư Pháp (“BTP”), Bộ Tài Chính (“BTC”), Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (“NHNN”) và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu và xây dựng khung pháp lý cho tài sản ảo và tiền ảo, (ii) NHNN nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm việc sử dụng các loại tiền ảo dựa trên công nghệ chuỗi khối từ năm 2021 đến năm 2023 và (ii) Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Thông tin và Truyền thông ưu tiên nghiên cứu một số công nghệ cốt lõi bao gồm công nghệ chuỗi khối, từ năm 2021 đến năm 2025, ngoài các sáng kiến khác.[8] Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước (“UBCKNN”) cũng đang nghiên cứu khả năng áp dụng chuỗi khối cho một số phân khúc của thị trường chứng khoán.[9]
Công nghệ chuỗi khối hiện đã được sử dụng tại Việt Nam. Năm ngoái, Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đã chỉ đạo tất cả các sở giáo dục và đào tạo, các trường đại học và học viện lưu trữ và bảo mật tất cả các văn bằng, chứng chỉ của Việt Nam trên hệ thống Lưu Trữ Văn Bằng Quốc Gia,[10] một chuỗi khối công cộng do TomoChain Lab Pte. Ltd. phát triển và vận hành để ngăn chặn gian lận văn bằng và chứng chỉ. Các ứng dụng công nghệ chuỗi khối nổi bật khác trên thị trường bao gồm: (i) Agridential, được thiết kế để ghi nhận, theo dõi và xác thực thông tin tại từng giai đoạn của quy trình nông nghiệp, từ trồng trọt và thu hoạch đến sản xuất, cung cấp và vận chuyển đến các nhà bán lẻ, sau đó bán cho khách hàng và kiểm tra chất lượng thực phẩm ngay tại bàn; [11] và (ii) Covid Pass, một hệ thống dễ sử dụng cho phép người dùng lưu trữ dữ liệu kiểm tra COVID-19 của họ như thông tin cá nhân, kết quả kiểm tra vi-rút SARS-CoV-2 và chứng chỉ trong ứng dụng di động với các cơ chế chống giả mạo.[12] Techcom Securities cũng đang lên kế hoạch triển khai công nghệ chuỗi khối và hợp đồng thông minh trong các giao dịch trái phiếu. [13] Tuy nhiên, trường hợp sử dụng công nghệ chuỗi khối với tần suất cao nhất là mã thông báo tiền điện tử mà chúng tôi sẽ thảo luận trong phần tiếp theo.
B. Các Vấn Đề Pháp Lý Của Việt Nam Với Tiền Điện Tử
Nói chung, công nghệ chuỗi khối không có các vấn đề pháp lý lớn; công nghệ chuỗi khối chỉ đơn thuần là công nghệ mã hóa, lưu trữ và sổ cái phân tán dữ liệu. Việc sử dụng công nghệ chuỗi khối như thế nào là phạm vi mà các vấn đề pháp lý của Việt Nam có thể phát sinh. Do đó, một người bình thường không nhất thiết phải hiểu rõ công nghệ cơ bản; họ vẫn có thể sử dụng chuỗi khối mà không cần biết token và giao diện lập trình của công nghệ đó. Đây cũng là trường hợp của nhiều hình thức đổi mới công nghệ khác như máy tính hoặc Internet. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu cách thức sử dụng chuỗi khối và cách thức phân loại chuỗi khối trong khuôn khổ các quy định hiện hành.
Hiện tại, trường hợp sử dụng công nghệ chuỗi khối với tần suất cao nhất là token tiền điện tử và do hệ quả của quá trình toàn cầu hóa, các token tiền điện tử được phát triển ở nước ngoài và trong nước đều được sử dụng ở Việt Nam. Hiện có bốn loại token tiền điện tử chính, bao gồm token thanh toán, token tiện ích, token bảo mật và token không thể thay thế (“NFT”).[14] Token thanh toán (ví dụ: Bitcoin, VNDC, VNDT) đóng vai trò như phương tiện trao đổi, lưu trữ giá trị và đơn vị tài khoản. Token tiện ích (ví dụ: AXS, BNB, BAT) cấp cho chủ sở hữu quyền truy cập vào sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên chuỗi khối. Token bảo mật (ví dụ: token bất động sản Blockstack và Metain) cấp cho chủ sở hữu quyền sở hữu. NFT (ví dụ: Bored Ape và Hoi An arts, video âm nhạc Eminem’s Shady Con và Suboi) là hình thức thể hiện kỹ thuật số của các nội dung độc đáo. Quyền của chủ sở hữu cũng như các yêu cầu áp dụng cho giao dịch liên quan của họ sẽ phụ thuộc vào loại token tiền điện tử.
- Phân loại
Khi Bitcoin và các loại tiền điện tử khác lần đầu tiên xuất hiện, các cơ quan chức năng của Việt Nam chưa được trang bị bất kỳ quy định cụ thể nào về cách thức phân loại và xử lý tiền điện tử. Theo đó, vì pháp luật chưa có quy định cụ thể, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã cấm các giao dịch bằng tiền điện tử.[15] Ví dụ, vào năm 2014, một công ty địa phương mang tên Công Ty TNHH Bitcoin Việt Nam đã nộp đơn thông báo đến Cơ Quan Thương Mại điện Tử Và Kinh Tế Số (“iDEA”) thuộc Bộ Công Thương (“BCT”) với tư cách là trang web thương mại điện tử bán hàng tại Việt Nam, nhưng bị từ chối vì Bitcoin không được quy định là hàng hóa, dịch vụ theo pháp luật Việt Nam.[16] Trang web iDEA đưa ra cảnh báo không chấp nhận đơn đăng ký thông báo website thương mại điện tử bán hàng hoặc đăng ký sàn giao dịch thương mại điện tử từ bất kỳ trang web mua bán Bitcoin nào.[17] Mặt khác, các cơ quan thuế Việt Nam khá lưu tâm đến việc đánh thuế thu nhập từ kinh doanh tiền điện tử. Cụ thể hơn, Bộ Tài Chính đã một lần hướng dẫn Cục Thuế Tỉnh Bến Tre rằng Bitcoin là một loại hàng hóa, việc mua bán Bitcoin phải chịu thuế theo pháp luật Việt Nam. [18] Trong vụ việc mang tính bước ngoặt này, Tòa Án Cấp Sơ Thẩm Tỉnh Bến Tre cho rằng Bộ Tài Chính chỉ được Thủ Tướng Chính Phủ ủy quyền nghiên cứu xây dựng khuôn khổ pháp lý về tiền ảo và không có thẩm quyền xác định tiền điện tử phải chịu thuế, trừ khi và cho đến khi Thủ Tướng Chính Phủ hoặc Quốc Hội ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định về việc đó. Chúng ta cũng cần cân nhắc đến việc pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về tiền ảo.[19]
Trong báo cáo gửi Chính phủ về khuôn khổ quy định đề xuất, BTP đã xem xét các token tiền điện tử dựa trên việc sử dụng chúng. Theo BTP, có thể phân loại token thành (i) phương tiện thanh toán, (ii) hàng hóa, hoặc (iii) chứng khoán.[20] BTP cũng đưa ra quan điểm rằng các quyền đối với tài sản ảo (ví dụ: token tiền điện tử) là một loại quyền tài sản. Phân loại cuối cùng rất quan trọng vì phân loại này giúp làm rõ trạng thái của các token tiền điện tử trong phạm vi các token này không hoàn toàn phù hợp với pháp luật và quy định tương ứng quản lý phương tiện thanh toán, hàng hóa hoặc chứng khoán. Tài sản nói chung và quyền tài sản nói riêng được quy định một cách toàn diện theo pháp luật Việt Nam, trong đó có Bộ Luật Dân Sự.
Dưới đây chúng tôi thảo luận về các vấn đề pháp lý khác nhau liên quan đến một số loại token tiền điện tử dựa trên phân loại của chúng là phương tiện thanh toán, hàng hóa, chứng khoán và quyền tài sản. Các hình thức phân loại này dựa trên các trường hợp sử dụng và các khái niệm tương ứng theo pháp luật Việt Nam.
- Phương tiện thanh toán
Phương tiện thanh toán, theo phân loại hiện hành của pháp luật Việt Nam, bao gồm các loại tiền hợp pháp (bao gồm cả nội tệ và ngoại tệ) và các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Đơn vị tiền tệ của Việt Nam là “Đồng” với ký hiệu quốc gia là “đ” và ký hiệu quốc tế là “VND”: một “đồng” bằng mười “hào” và một “hào” bằng mười “xu.” [21] Chỉ NHNN mới có quyền phát hành tiền giấy và tiền xu VND, được xem là phương tiện thanh toán hợp pháp.[22] Ngoài ra, ngoại tệ được Việt Nam thừa nhận để giao dịch ngoại hối là ngoại tệ tiền mặt,[23] bao gồm ngoại tệ của các nước khác hoặc đồng tiền chung Châu Âu và các loại tiền thông dụng khác được sử dụng trong thanh toán quốc tế và khu vực.[24] Hiện tại, chỉ có hai quốc gia (cụ thể là Cộng Hòa Trung Phi và El Salvador) đã công nhận Bitcoin là hình thức đấu thầu hợp pháp (cụ thể là phương tiện thanh toán hợp pháp) và Trung Quốc đang thử nghiệm đồng nhân dân tệ số thí điểm (cụ thể là e-CNY).[25] Theo luật Việt Nam, không có khái niệm tiền ảo cho các giao dịch thanh toán và hiện tại, các token tiền điện tử sẽ không được xem là tiền tệ (cho dù trong nước hay nước ngoài). Trong tương lai gần, khả năng Việt Nam chấp nhận Bitcoin là ngoại tệ cho các giao dịch ngoại hối khá thấp.
Các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch thanh toán bao gồm séc, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác được NHNN cho phép. [26] Các phương tiện thanh toán khác không được NHNN cho phép là các phương tiện thanh toán không hợp pháp.[27] Ngoài ra, NHNN cấm các tổ chức tín dụng và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán trung gian cung cấp dịch vụ thanh toán, bao gồm cả chuyển tiền quốc tế liên quan đến tiền ảo. [28] Do đó, các token tiền điện tử (ngay cả các đồng tiền ổn định được gắn với tiền mặt VND) sẽ không được NHNN công nhận và không được sử dụng làm phương tiện thanh toán.
Gần đây, NHNN đã được Chính phủ yêu cầu nghiên cứu và thử nghiệm việc sử dụng các loại tiền ảo dựa trên công nghệ chuỗi khối. Việc liệu Việt Nam sẽ phát triển đồng tiền số như e-CNY hay cho phép token tiền điện tử làm phương tiện thanh toán trong vài năm tới vẫn cần được xem xét.
- Hàng hóa
Hàng hóa bao gồm tất cả các loại động sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai, vật gắn liền với đất. [29] Động sản là tài sản không phải bất động sản (ví dụ: đất, nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất, tài sản khác gắn liền với đất, công trình xây dựng và các tài sản khác theo quy định của pháp luật), có thể là tài sản hiện có hoặc tài sản hình thành trong tương lai.[30]
Nếu token tiền điện tử được coi là hàng hóa (cụ thể là động sản) (trái với quan điểm của iDEA và Tòa án Bến Tre), việc mua bán token tiền điện tử sẽ được điều chỉnh bởi Luật Thương mại (và, nếu có, Công Ước Viên Về Mua Bán Hàng Hóa Quốc Tế) và token tiền điện tử có thể được giao dịch trên các nền tảng thương mại điện tử (chẳng hạn như Lazada, Tiki và Shopee) hoặc một nền tảng riêng biệt mà các token tiền điện tử được giao dịch, trở thành đối tượng của các quy định thương mại điện tử bao gồm thông báo về trang web thương mại điện tử hoặc đăng ký trang web cung cấp dịch vụ thương mại điện tử. Hiện tại, việc các token tiền điện tử có được xem là hàng hóa theo luật Việt Nam hay không vẫn chưa được giải quyết.
- Chứng khoán
Chứng khoán bao gồm (i) cổ phần, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, (ii) chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền chọn mua, chứng từ lưu ký, (iii) chứng khoán phái sinh và các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.[31] Token tiền điện tử chỉ có thể được phân loại là chứng khoán phái sinh và các loại chứng khoán khác trừ khi Chính phủ có quy định khác.
Khung pháp lý hiện tại không hỗ trợ đề xuất trên vì Chính phủ không đưa ra bất kỳ quy định cụ thể nào về việc token tiền điện tử có phải là chứng khoán phái sinh và các loại chứng khoán khác hay không ngay cả khi các token đó có liên quan đến chứng khoán điển hình như cổ phần hoặc trái phiếu. Ngược lại, UBCKNN nghiêm cấm các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán phát hành, kinh doanh, môi giới giao dịch tiền ảo.[32] BTC cũng đã từ chối đơn đăng ký của một công ty với tư cách là thị trường giao dịch tài sản số và giải thích rằng công ty không thể thực hiện các giao dịch tài sản số IBO.[33]
Trạng thái đối với các token tiền điện tử không tương quan với chứng khoán (ví dụ: token bất động sản, NFT của tác phẩm nghệ thuật) thậm chí còn thiếu rõ ràng hơn. Không có quy định nào về cách thức giao dịch các token tiền điện tử như vậy có thể được thực hiện tại sở giao dịch chứng khoán và cách thức các yêu cầu chứng khoán sẽ áp dụng cho giao dịch đó. Ngay cả khi việc giao dịch token tiền điện tử có liên quan đến tài sản cơ bản không phải là cổ phiếu hoặc trái phiếu (ví dụ: bất động sản) được cho phép, việc giao dịch này sẽ phải đối mặt với một số trở ngại pháp lý nhất định (chẳng hạn như hình thức hợp đồng, thủ tục thực hiện, yêu cầu chuyển nhượng quyền sở hữu) cần được giải quyết. Ví dụ, Luật Giao Dịch Điện Tử không áp dụng đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và bất động sản khác.[34] Do đó, không có cơ sở pháp lý rõ ràng để quyền đối với bất động sản được số hóa. Theo đó, token chứng khoán là token bất động sản không thể được xem như tương đương với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và bất động sản khác, thay vào đó là một hình thức khác.
- Quyền tài sản
Các báo cáo từ BTP đã chỉ ra rằng, dựa trên các đặc điểm của chúng, tài sản ảo (bao gồm cả tài sản tiền điện tử) có thể được phân loại là quyền tài sản theo Bộ Luật Dân Sự.[35] Quyền tài sản được định nghĩa là các quyền có thể định giá được bằng tiền, bao gồm quyền tài sản đối với các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và các quyền tài sản khác (ví dụ: quyền thanh toán theo hợp đồng, quyền được chia cổ tức và các quyền lợi cổ phần khác và các quyền khác phát sinh từ tài sản).[36] Mặc dù không phải mọi quyền đều có khả năng được định giá một cách chắc chắn, nhưng BTP đã mô tả tài sản ảo là sản phẩm từ sự sáng tạo của con người, được sử dụng để phục vụ nhu cầu của chủ sở hữu trong một cộng đồng cụ thể bao gồm những chủ thể chấp nhận (ví dụ: token bất động sản và NFT).[37] Do đó, tài sản ảo có thể thuộc hình thức quyền tài sản theo Bộ Luật Dân Sự (cụ thể là tài sản ảo có thể được sở hữu, sử dụng và chuyển giao).[38]
Nếu token tiền điện tử được xem là quyền tài sản, khi đó các quy định chung theo Bộ Luật Dân Sự sẽ được áp dụng. Theo các quy định đó, các quyền và nghĩa vụ tài sản có thể được thỏa thuận giữa các thành viên của cộng đồng sử dụng token tiền điện tử đó và bằng chứng về quyền sở hữu token tiền điện tử có thể được ghi nhận công khai trong chuỗi khối (cụ thể là sổ cái phân tán) thông qua cơ chế tự động. Việc phân loại quyền tài sản cho phép token tiền điện tử duy trì phần lớn tính linh hoạt và các đặc điểm của chúng.
C. Kết luận
Công nghệ chuỗi khối cũng giống như bất kỳ công nghệ mới nào khác, người bình thường sẽ cảm thấy rất khó hiểu về mặt kỹ thuật. Chuỗi khối đã được sử dụng trong các dịch vụ của chính phủ điện tử như lưu trữ và bảo mật tất cả các văn bằng, chứng chỉ của Việt Nam trên hệ thống Lưu Trữ Văn Bằng Quốc Gia. Bản thân công nghệ này không đặt ra vấn đề pháp lý của Việt Nam, mà chính là việc sử dụng công nghệ này như các loại token tiền điện tử khác nhau mới làm nảy sinh các vấn đề pháp lý của Việt Nam.
Điều quan trọng là phải hiểu rõ cách sử dụng và cách thức phân loại các loại token tiền điện tử trong khuôn khổ quy định hiện hành và được quy định để bảo vệ lợi ích chung. Hiện nay, vẫn tồn tại một số khó khăn trong việc phân loại token tiền điện tử làm phương tiện thanh toán, hàng hóa hoặc chứng khoán vì pháp luật và quy định chưa được giải quyết cụ thể trong các khía cạnh này. Tuy nhiên, rõ ràng là token tiền điện tử có thể đại diện cho quyền tài sản và việc phân loại này giúp làm rõ trạng thái của token tiền điện tử trong phạm vi token tiền điện tử không được xem là phương tiện thanh toán, hàng hóa hoặc chứng khoán. Có thể nói rằng các token tiền điện tử đó tiếp tục được quản lý bởi các cơ quan quản lý khác nhau bao gồm NHNN (liên quan đến phương tiện thanh toán), UBCKNN (liên quan đến chứng khoán) và BCT (liên quan đến hàng hóa), ngoài các cơ quan quản lý khác. Cách thức tiếp cận do các cơ quan quản lý thực hiện bởi cho đến nay có xu hướng bị cấm hoặc không được khuyến khích.
Trên thực tế, công nghệ chuỗi khối còn khá mới mẻ và luật pháp không áp dụng đối với các trường hợp sử dụng token tiền điện tử cụ thể không phải là lý do để ngăn cấm sử dụng token tiền điện tử. Từ góc độ chính sách, các cơ quan quản lý nên công nhận việc sử dụng phổ biến token thanh toán, token bảo mật và NFT, và nỗ lực kiểm soát việc điều chỉnh hoạt động việc sử dụng token bởi vì, nếu thiếu các quy định cụ thể, nhiều nhà đầu tư, người tiêu dùng và người dùng Việt Nam sẽ không được bảo vệ (ví dụ: lừa đảo đầu tư, vi phạm CNTT, tin tặc). Việc quy định phương tiện hợp pháp để sử dụng token tiền điện tử sẽ không chỉ bảo vệ các bên tại Việt Nam mà còn thúc đẩy đổi mới, cải tiến công nghệ và mở ra các nguồn thu thuế mới cho Chính phủ.
D. Nội dung tham khảo:
[1] Quyết định số 46/QĐ-HTTS (Hội Truyền Thông Số Việt Nam, ngày 26 tháng 12 năm 2021) thành lập Hiệp Hội Blockchain Việt Nam.
[2] Xem: https://tss.org.vn/tin-tuc/ra-mat-trung-tam-quan-ly-tai-san-so/ (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022).
[3] Quyết định số 343/QĐ-BNV (Bộ Nội vụ, ngày 27 tháng 4 năm 2022) phê duyệt thành lập Hiệp Hội Blockchain Việt Nam.
[4] Hiệp Hội PR Newswire, AEX đã khởi động Kế Hoạch Quốc Gia và thành lập quỹ trị giá 100 triệu đô la để hỗ trợ hệ sinh thái blockchain của Việt Nam, ngày 21 tháng 3 năm 2022 (Xem: https://www.prnewswire.com/news-releases/aex-has-launched-a-national-plan-and-established-a-100-million-fund-to-support-vietnams-blockchain-ecosystem-301506614.html, (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[5] GlobeNewswire, Hiệp hội Blockchain Việt Nam và Binance chính thức hợp tác chiến lược, ngày 6 tháng 6 năm 2022 (Xem: https://www.globenewswire.com/news-release/2022/06/06/2456385/0/en/Vietnam-Blockchain-Association-and-Binance-officially-enter-strategic-cooperation.html, (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[6] Chainalysis, The 2021 Geography of Cryptocurrency Report (tháng 10 năm 2021), tr. 117 (Xem: https://go.chainalysis.com/rs/503-FAP-074/images/Geography-of-Cryptocurrency-2021.pdf, (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[7] Quyết Định Số 1255/QĐ-TTg (Thủ Tướng Chính Phủ, ngày 21 tháng 8 năm 2017) phê duyệt đề án hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, điều chỉnh tài sản ảo, tiền số và tiền ảo.
[8] Quyết Định Số 942/QĐ-TTg (Thủ Tướng Chính Phủ, ngày 15 tháng 6 năm 2021) phê duyệt chiến lược phát triển Chính Phủ điện tử hướng tới Chính Phủ số giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030.
[9] Quyết Định Số 242/QĐ-TTg (Thủ Tướng Chính Phủ, ngày 28 tháng 02 năm 2019) phê duyệt đề án “Cơ Cấu Lại Thị Trường Chứng Khoán Và Thị Trường Bảo Hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025.”
[10] Công Văn Số 2540/BGDĐT-QLCL (Bộ Giáo Dục Và Đào Tạo, ngày 21 tháng 6 năm 2021).
[11] Agridential (Xem: https://agridential.vn/ (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[12] CovidPass (Xem: https://covidpass.vn/ (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[13] CafeF, TCBS tiên phong sử dụng Blockchain với trái phiếu doanh nghiệp, June 24, 2022 (Xem: https://cafef.vn/tcbs-tien-phong-su-dung-blockchain-voi-trai-phieu-doanh-nghiep-20220623102237759.chn (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[14] MetaCo, (Cryptographic) Tokens, ngày 4 tháng 5 năm 2021 (Xem: https://www.metaco.com/digital-assets-glossary/cryptographic-tokens/ (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[15] Công văn số 5747/NHNN-PC (NHNN, ngày 21 tháng 7 năm 2017) (Xem: http://online.gov.vn/baiviet/Cuc-TMDT-va-CNTT-khuyen-cao-ve-viec-giao-dich-tien-ao-tren-cac-website-TMDT-iQZejjjuzL (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022)).
[16] Xem: http://www.idea.gov.vn/default.aspx?page=news&do=detail&category_id=aa2e4acb-f21f-4ef0-bf70-9528ea01b711&id=aba335e0-1faf-4eed-8fe2-55a926b4974b (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022).
[17] Xem: http://online.gov.vn/baiviet/Cuc-TMDT-va-CNTT-khuyen-cao-ve-viec-giao-dich-tien-ao-tren-cac-website-TMDT-iQZejjjuzL (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022).
[18] Công văn số 4536/BTC-TCT (BTC, ngày 1 tháng 4 năm 2016) hướng dẫn quản lý thuế đối với hoạt động mua, bán tiền ảo.
[19] Bản Án Sơ Thẩm số 22/2017/HC-ST ngày 21 tháng 9 năm 2017 của Tòa Án Nhân Dân Thành Phố Bến Tre.
[20] Báo Cáo số 70/BC-BTP (BTP, ngày 23 tháng 3 năm 2020) rà soát khuôn khổ pháp lý liên quan đến ứng dụng và phát triển các sản phẩm và dịch vụ được phát triển trên công nghệ blockchain và một số đề xuất (“Báo Cáo 70”), Mục IV.2.3.
[21] Báo Cáo 70, Mục IV.2.4.
[22] Luật Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam số 46/2010/QH12 (Quốc Hội, ngày 16 tháng 6 năm 2010) (“Luật NHNN”), Điều 16.
[23] Luật NHNN, Điều 17.1.
[24] Pháp Lệnh Ngoại Hối số 28/2005/PL-UBTVQH11 (Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội, ngày 13 tháng 12 năm 2005) (đã được sửa đổi bổ sung bởi Pháp Lệnh số 06/2013/UBTVQH13 (Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội, ngày 18 tháng 3 năm 2013) (“Pháp Lệnh Ngoại Hối”), Điều 4.10.
[25] Pháp Lệnh Ngoại Hối, Điều 4.1.
[26] CoinMarketCap, Các Quốc Gia Cho Phép Tiền Điện Tử Là Đơn Vị Đấu Thầu Hợp Pháp (Xem: https://coinmarketcap.com/legal-tender-countries/ (truy cập lần cuối ngày 2 tháng 8 năm 2022));
[27] Luật NHNN, Điều 17.2.
[28] Nghị định số 101/2012/NĐ-CP (Chính phủ, ngày 22 tháng 11 năm 2012) về thanh toán không dùng tiền mặt (được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 80/2016/NĐ-CP (Chính phủ, ngày 01 tháng 7 năm 2016) và Nghị định số 16/2019/NĐ-CP (ngày 01 tháng 02 năm 2019) (gọi chung là (“Nghị Định 101”)), Điều 4.6 và 4.7.
[29] Chỉ Thị số 02/CT-NHNN (NHNN, ngày 13 tháng 4 năm 2018) về các biện pháp tăng cường kiểm soát các giao dịch và hoạt động liên quan đến tiền ảo.
[30] Quyết định số 942/QĐ-TTg (Thủ Tướng Chính Phủ, ngày 15 tháng 6 năm 2021) phê duyệt chiến lược phát triển Chính Phủ điện tử hướng tới Chính Phủ số giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030.
[31] Luật Thương Mại số 36/2005/QH11 (Quốc hội, ngày 14 tháng 6 năm 2005) (được sửa đổi bởi Luật Quản Lý Ngoại Thương số 05/2017/QH14 (Quốc hội, ngày 12 tháng 6 năm 2017) và Luật Phòng, Chống Tác Hại Của Đồ Uống Có Cồn số 44/2019/QH14 (Quốc hội, ngày 14 tháng 6 năm 2019)) (“Luật Thương Mại”), Điều 3.2.
[32] Bộ Luật Dân Sự số 91/2015/QH13 (Quốc hội, ngày 24 tháng 11 năm 2015) (“Bộ Luật Dân Sự”), Điều 105.2 và 107.2.
[33] Luật Chứng khoán số 54/2019/QH14 (Chính phủ, ngày 26 tháng 11 năm 2019), Điều 4.1.
[34] Công văn số 4486/UBCK-GSDC (UBCKNN, ngày 20 tháng 7 năm 2018) về quản lý phát hành, kinh doanh và môi giới các giao dịch liên quan đến tiền ảo.
[35] Công văn số 42763/BTC-UBCK (UBCKNN, ngày 17 tháng 10 năm 2018) về kiến nghị của Công Ty Cổ Phần Đầu Tư HVA.
[36] Luật Giao Dịch Điện Tử số 51/2005/QH11 (Quốc hội, ngày 29 tháng 11 năm 2005), Điều 1.
[37] Báo Cáo 70, Mục IV.2.4.
[38] Bộ Luật Dân Sự, Điều 115.
[39] Báo Cáo 70, Mục IV.2.4.
[40] Như trên.
