Trong việc đoán điểm kháng cự và hỗ trợ của thị trường, Fibonacci đóng một vai trò khá quan trọng. Trên TradingView đã có sẵn công cụ Fibonacci Thoái Lui (Fibonacci Retracement) và Fibonacci Mở Rộng (Fibonacci Extension). Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn sử dụng hai công cụ này để hỗ trợ trong giao dịch.
Dãy Fibonacci là gì?
Dãy Fibonacci là một dãy số tuân theo một nguyên tắc, đó là số sau là tổng của hai số trước nó. Bắt đầu bằng 0, 1 và ta sẽ suy ra các số tiếp theo: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89,…
Trong dãy Fibonacci, hai con số 34 và 89 được sử dụng nhiều trong giao dịch, cụ thể là đường EMA34 và EMA89.
Dãy số Fibonacci là vô hạn, và tỷ lệ giữa số phía sau và số phía trước dần trở thành một hằng số, ta gọi nó là tỷ lệ vàng (golden ratio), số này bằng 1.618.
Trong phân tích kỹ thuật, các mốc tỷ lệ 0.382, 0.618, 1.618, 2.168 được tìm thấy khá nhiều trên biểu đồ, đó là quy luật, không phải trùng hợp ngẫu nhiên.
KIẾN THỨC CẦN NHỚ
- Fibonacci thoái lui dùng để tìm điểm giá hướng đến khi điều chỉnh ngược xu hướng (xu hướng cấp 2 theo lý thuyết Dow).
- Fibonacci mở rộng dùng để tìm điểm giá hướng tới khi tiếp tục xu hướng (xu hướng cấp 1 theo lý thuyết Dow).
- Fibonacci thoái lui/mở rộng có thể sử dụng trong uptrend, downtrend và mọi khung thời gian.
Ý nghĩa Fibonacci và tỷ lệ vàng
Trong thiên nhiên, dãy số Fibonacci được bắt gặp rất nhiều, như số nhành cây trên một cái cây, số mắt thơm, hoặc số cánh hoa.
Tỷ lệ vàng còn phổ biến hơn nữa. Các thiết kế sử dụng tỷ lệ vàng được đánh giá là hợp mắt hơn, nhìn đẹp hơn. Những kiến trúc thời cổ đại đã sử dụng tỷ lệ vàng trong xây dựng và đạt độ bền đến ngày nay.
Fibonacci Trong PTKT
Tỷ lệ vàng và các tỷ lệ Fibonacci lần đầu được sử dụng trong Nguyên Lý Sóng Elliott. Khi ông phát hiện rằng điểm kết thúc của các sóng ngay tại các mốc tỷ lệ Fibonacci. Điều này không phải là tình cờ mà được lập đi lập lại nhiều lần.
Các mốc tỷ lệ trên thang Fibonacci vô hình tạo thành các mức kháng cự và hỗ trợ cho thị trường.
Có thể nói thang Fibonacci là một công cụ dùng để đo tâm lý thị trường. Trên đó phân ra các mốc 0.236, 0.382, 0.5, 0.618, 0.786, 1, 1.618, 2.618, 3.168, 4.168…
Nếu ta lấy mốc 0.5 là trung điểm, tượng trưng cho tâm lý thị trường trung tính thì:
- Mốc 0.236, 0.382 tượng trưng cho tâm lý sợ hãi.
- Mốc 0.786, 1 tượng trưng cho tâm lý tham lam.
- Các mốc trên 1 như 1.618, 2.618, 3.618 là những mốc hiếm gặp, ta chỉ thấy khi thị trường tăng trưởng quá nóng. Ta có thể xem như là trạng thái tham lam cực độ.
Vì thang Fibonacci đối xứng nên các con số này có thể thay thế cho nhau, vẫn cho kết quả không đổi. Tuy nhiên payvnn khuyến khích bạn vẽ đúng chiều của xu hướng để các con số được đồng nhất, tạo nên thói quen đọc tâm lý thị trường chính xác hơn.
Fibonacci Thoái Lui (Fibonacci Retracement) là gì?
Fibonacci Thoái Lui hay còn gọi là Fibonacci Hồi Quy là một công cụ được sử dụng phổ biến trên TradingView giúp bạn đo lường các mốc giá dựa trên thang tỷ lệ Fibonacci một cách đơn giản nhất.
Thang độ Fibonacci Thoái Lui được xác định bằng hai điểm trên biểu đồ giá, một điểm là giá cao nhất và một điểm là giá thấp nhất. Điểm đầu sẽ là 1 và điểm cuối sẽ là 0, trong thang này TradingView sẽ chia ra các mốc 0.236, 0.382, 0.5, 0.618 và 0.786 (một số công cụ dùng số 0.764).
Sở dĩ gọi là Fibonacci “thoái lui” vì ta dùng công cụ này để tìm những điểm “thoái lui” của giá, hay mốc hỗ trợ khi giá quay đầu điều chỉnh.
Ảnh: sử dụng công cụ Fibonacci thoái lui để tìm điểm kết thúc sóng 2 trong chu kỳ sóng Elliott. Ta thấy rằng sóng 2 sẽ kết thúc ở sát với mốc Fibo 0.618.
Fibonacci thoái lui được sử dụng để tìm ra các điểm hỗ trợ và kháng cự hoặc để đếm sóng Elliott. (xem thêm bài trên Payvnn).
Fibonacci Mở Rộng (Fibonacci Extension) là gì?
Fibonacci mở rộng dùng để tính toán các điểm chốt lời hoặc khu vực mà giá sẽ tiến tới sau khi kết thúc đợt điều chỉnh.
Các mốc tỉ lệ hay sử dụng là 1.618, 2.618. Tradingview cũng tính toán tới mốc 3.618 và 4.236 nhưng sẽ hiếm khi nào giá chạm được các mốc này.
Thang độ Fibonacci mở rộng xác định bằng 3 điểm trên biểu đồ giá, điểm đầu là nơi sóng bắt đầu, điểm hai là nơi sóng kết thúc, điểm ba là điểm kết thúc của sóng điều chỉnh.
ĐIỂM KHÁC NHAU GIỮA FIBONACCI THOÁI LUI VÀ FIBONACCI MỞ RỘNG Fibonacci thoái lui giúp ta xác định nơi mà giá sẽ điều chỉnh trong một xu hướng, trong khi Fibonacci mở rộng giúp ta tìm điểm đến của giá khi tiếp tục xu hướng.
Cách Vẽ Fibonacci Thoái Lui Trên TradingView
Trước khi tiến hành vẽ Fibonacci thoái lui bạn cần xác định rõ xu hướng giá của thị trường. Với thị trường sideway không rõ xu hướng Fibonacci thoái lui sẽ không có hiệu quả. Bạn cũng cần vẽ nhiều thang Fibo trên khung thời gian từ lớn tới bé, việc này giúp tìm được điểm giao thoa, nơi mà sẽ có phản ứng giá mạnh.
Trên TradingView, ta chọn công cụ vẽ Fibonacci thoái lui (phím tắt Alt+F). Với xu hướng tăng ta chọn mức giá thấp nhất rôi cao nhất. Với xu hướng giảm ta chọn ngược lại. Thứ tự chọn sẽ đi cùng với hướng đi của giá. Sau khi chọn xong ta có thể kéo ngang để thang rộng hơn, dễ dàng so sánh các mốc giá trong tương lai.
Trên thang Fibo, giá sẽ có xu hướng hồi về các mốc 0.236, 0.382 và 0.5. Nếu giá hồi về 0.786 và vượt qua đó ta có thể nói giá đã phá vỡ xu hướng và đi theo xu hướng mới (theo lý thuyết Dow).
TRONG DOWNTREND
Trên ảnh là chart tuần của Bitcoin trong mùa downtrend tháng 5 đến tháng 8 năm 2021. Ta có thể thấy sau khi BTC tạo đáy ở 28k thì giá hồi về mức fibo 0.236 rồi giảm tiếp tục downtrend. Lần hồi thứ hai, sau khi giá vượt được mốc fibo 0.236 lại tiến về mốc 0.382 và có phản ứng mạnh tay đó, giá bị bật lại mốc 0.236 và giao dịch tại đó hơn 3 tuần. Cuối cùng, giá lại tiếp tục hồi mạnh về mốc 0.5 và bị chặn lại ở đó. Nếu giá có thể vượt qua vùng này, tiếp cận vùng 0.786 và vượt qua luôn ở đó, ta có thể nói xu hướng đã đảo chiều.
TRONG UPTREND
Trong ảnh là chart giờ của Bitcoin đầu tháng 4 năm 2021. Giá sau khi tạo đỉnh mới ở 59k8 là lần lượt điều chỉnh về mốc 0.618 và 0.382. Các mức fibo đóng vai trò làm hỗ trợ trong quá trình BTC tìm cách phá đỉnh cũ.
Cách vẽ Fibonacci Mở Rộng trên TradingView
Fibonacci mở rộng sử dụng khi ta đã thấy đỉnh và đáy của đợt thoái lui trước đó, từ đó ta có thể xác định được điểm đến tiếp theo của giá.
Trên TradingView ta chọn công cụ vẽ Fibonacci mở rộng dựa theo xu hướng, lần lượt click chọn (1) điểm đầu của xu hướng (2) điểm cuối của xu hướng và (3) điểm cuối của đợt thoái lui.
Do việc tiếp tục xu hướng nên giá có thể chạy đến các mốc 0.618, 1, 1.618, 2.618 hoặc xa hơn trước khi có đợt thoái lui tiếp theo. Ta cần kết hợp với trendline kèm các chỉ báo khác để tăng độ chính xác khi tìm đỉnh của sóng đẩy này.
TRONG UPTREND
Ảnh là đợt uptrend của BTC năm 2021, uptrend bắt đầu khi BTC phá đỉnh cũ 20k năm 2017 và điều chỉnh về mốc 16k. Lúc này các mốc Fibo sẽ đảm nhận vai trò kháng cự không cho giá vượt qua. Như ảnh, BTC đã lần lượt phá được các mốc kháng cự 0.382 và 0.786 quan trọng để tiến đến hẳn 2.618.
Tại fibo 2.168 BTC có một đợt điều chỉnh lớn khi giá về hẳn 1.168 trước khi tiếp tục tăng. Thông thường tại đây ta sẽ kẽ một thang Fibo mới ứng với đợt thoái lui này, như vậy sẽ cho tỉ lệ chính xác hơn. Ảnh dưới payvnn sử dụng luôn thang Fibo cũ nên BTC đã chạm tới mốc 4.236 (nếu kẻ thang fibo mới thì mốc này ở khoảng 1.618 trong thang mới).
TRONG DOWNTREND
Fibonacci mở rộng sẽ hiệu quả hơn trong downtrend vì giá chỉ có thể chạy tối đa về 0, trong khi trong uptrend giá có thể lên tới vô hạn.
Trong downtrend, các mốc fibo đóng vai trò là hỗ trợ quan trọng. Nếu giá phá được mốc fibo 0.786 và fibo 1, giá sẽ tìm đến mốc tiếp theo là 1.618.
Ảnh là đợt downtrend của Bitcoin từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2021. Nhờ các FUD từ Trung Quốc nên BTC dễ dàng phá các mốc Fibo 0.618, 0.786, 1 và tìm đến tận 1.618. BTC phá qua mốc 1.618 5 lần rồi lại rút chân, từ đó ta tỷ lệ xác nhận đây là vùng đáy cũng tăng cao.
Khi giá BTC phục hồi từ đáy thì các mốc fibo lại đóng vai trò là kháng cự. Thực tế khi xác nhận đáy xong ta có thể dùng Fibonacci hồi quy để tìm điểm cuối của đợt hồi phục này (có ảnh ví dụ ở trên). Ở ví dụ này Payvnn dùng luôn thang Fibonacci mở rộng cũ để sử dụng cũng không sao.
Ứng Dụng Fibonacci thoái lui và mở rộng trong giao dịch
Thực tế trong giao dịch không ai chỉ sử dụng Fibonacci để tìm điểm vào lệnh cả. Để Fibonacci hiệu quả tối ưu, ta cần kết hợp thêm với:
- Các mô hình nến đảo chiều
- Price action
- Trendline tìm hỗ trợ, kháng cự
Bạn cũng cần xác định giao dịch ngắn hạn hay dài hạn để vẽ Fibonacci cho đúng. Fibonacci có thể sử dụng cho mọi khung thời gian và đều cho kết quả như nhau.
