Biểu đồ nến Nhật (Candlestick Chart) – Cách đọc, phân tích mô hình nến và ý nghĩa các loại nến trong phân tích kỹ thuật
Trong phân tích kỹ thuật đầu tư nói chung và đầu tư hàng hóa phái sinh nói riêng, biểu đồ nến Nhật là phương pháp phân tích kỹ thuật được dùng phổ biến, giúp các nhà đầu tư đánh giá xu hướng của thị trường. Hitech Finance xin được tổng hợp các loại nến trong phân tích kỹ thuật để giúp nhà đầu tư nắm được phương pháp phân tích kỹ thuật căn bản.
Biểu đồ nến nhật là gì?
Biểu đồ nến Nhật (Candlestick) hay còn gọi là biểu đồ hình nến, mô hình nến là một loại biểu đồ tài chính dùng để mô tả chuyển động giá của một chứng khoán, phái sinh tài chính, hoặc là tiền tệ. Mỗi “thanh nến” thường cho thấy một ngày nào đó, để ví dụ, một biểu đồ tháng có thể có 20 ngày tương ứng với 20 “thanh nến”. (Theo wikipedia)
Cấu trúc của cây nến
Mỗi một cây nến trong biểu đồ nến biểu thị hoạt động giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định. Nến có hai loại chính là nến tăng và nến giảm, tương ứng với màu xanh và màu đỏ trên thân nến. Thân nến biểu trưng cho sự tăng giảm của giá, bóng nến là 2 que nhỏ nằm ở trên và dưới thân nến, màu đen.
Đỉnh mỗi bóng nến tương ứng với giá cao nhất (High) và thấp nhất (Low) trong một phiên giao dịch.
Giá vào giờ mở cửa (Open) và giá vào giờ đóng cửa (Close) thể hiện ở 2 đỉnh của thân nến cũng là đặc trưng cho xu hướng tăng, giảm. Nến tăng (màu xanh) có giá mở cửa ở phía dưới, giá đóng cửa ở phía trên. Ngược lại, nến giảm (màu đỏ) có giá mở cửa ở phía trên, giá đóng cửa ở phía dưới. Tùy từng loại nến cụ thể mà thân nến dài hay ngắn, đôi khi bóng nến có bị bao trùm bởi thân nến hoặc thân nến rất ngắn. Thân nến càng dài cho thấy biến động giá trong từng khoảng thời gian càng lớn. Thân nến dài cho thấy bên mua và bên bán đang giành ưu thế trên thị trường, lúc này các nhà đầu tư cần xem xét các yếu tố kỹ thuật khác để đưa ra quyết định.
Lưu ý: Một cây nến không nhất thiết phải có đầy đủ thành phần như ảnh. (Nguồn ảnh: pintree.vn)
Một số mô hình nến cụ thế trong đầu tư:
Trong biểu đồ nến, mỗi cây nến được biểu thị theo thang thời gian trên trục X, hiển thị hoạt động giao dịch theo thời gian.
Các mô hình nến cụ thể:
Nến Doji
Trong tiếng Nhật Doji nghĩa là “không thay đổi”, loại nến này thể hiện giá mở cửa và đóng cửa gần như không thay đổi trong suốt cả phiên giao dịch.
Đặc điểm: Nến Doji có thân nến nhỏ, gần như không có, bóng nến dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: Là tín hiệu giúp nhà đầu tư xác định xu hướng đảo chiều của giá dựa trên đánh giá lực mua và lực bán của các phiên liền kề.
Phân loại: Có 3 mô hình nến Doji phổ biến là Gravestone Joji (bia mộ), Dragonfly Doji (chuồn chuồn), Long legged Doji (chân dài).
Gravestone Doji (Nến Doji hình bia mộ)
Đặc điểm: Doji hình bia mộ có thân nến nhỏ, bóng nến trên dài và không có bóng nến dưới. Nến này thường xuất hiện ở đỉnh của xu hướng tăng giá.
Ý nghĩa: thị trường đang tỏ ra lưỡng lự sau một thời gian tăng trưởng. Phe bán và Phe mua đều đang e rè làm cho giá thay đổi rất ít.
Phân tích: Gravestone doji xuất hiện dự báo mức giá trên thị trường đang đạt được mức giá tối ưu. Nhà đầu tư cần xem xét tín hiệu nến ở các phiên tiếp theo để đưa ra quyết định chốt lời hay không. Nếu cây nến tiếp theo giảm mạnh vượt qua mức kháng cự cho phép tại mức giá đóng cửa của Doji bia mộ, nhà đầu tư nên cân nhắc đưa ra quyết định chốt lời. Ngoài ra, nhà đầu tư nên sử dụng kết hợp Gravestone Doji với các chỉ báo thị trường khác để đo lường sự chắc chắn của những tín hiệu bán.
Dragonfly Doji (Nến Doji chuồn chuồn)
Đặc điểm: Doji hình dạng thân nến nhỏ, bóng nến trên ngắn hoặc gần như không có, tổng quan nến tạo thành hình chữ “T” giống hình con chuồn chuồn.
Ý nghĩa: thị trường đóng băng, giá mở cửa, giá đóng cửa và giá cao nhất gần như bằng nhau. Phe bán đang cố gắng đẩy giá xuống nhưng không thành công, thị trường đang có những tín hiệu tích cực.
Phân tích: Dragonfly Doji cũng là nến báo hiệu thị trường đảo chiều nhưng thường đảo chiều theo xu hướng ngược lại với gravestone doji. Dragonfly doji thường gắn liền với tín hiệu đi lên của thị trường, nhà đầu tư có thể cân nhắc để tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường đầu tư.
Long Legged Doji (Doji “chân dài”)
Đặc điểm: Doji “chân dài” có thân nến mảnh, 2 bóng nến trên và dưới gần như bằng nhau.
Ý nghĩa: Long legged doji cho thấy thị trường đang giằng co mạnh nhưng chưa quyết định được xu hướng, cần phải theo dõi thêm xu hướng nến trong các ngày giao dịch tiếp theo.
Phân tích: Đây là mô hình thường xuất hiện trong một đợt tăng giá hay giảm giá đáng kể của thị trường. Trong một số trường hợp, loại nến này có thể cảnh báo xu hướng tăng giá hoặc giảm giá của thị trường.
Nến Spinning Tops (nến con xoay)
Đặc điểm: phần thân nến nhỏ nằm chính giữa (do giá đóng cửa và giá mở cửa tương đối gần nhau), tuy nhiên thân nến vẫn lớn hơn so với phần thân của nến Doji. Phần bóng nến trên và bóng nến dưới có độ dài tương tương nhau, dài hơn so với phần thân nến.
Đây là mô hình thường xuất hiện trong một đợt tăng giá hay giảm giá đáng kể của thị trường. Ngoài ra khi nến Doji xuất hiện là một dấu hiệu cảnh báo cho sự suy giảm về cường độ của một xu hướng giảm giá hoặc tăng giá. Nhà đầu tư nên cân nhắc khi ra quyết định mua bán khi cây nến Doji xuất hiện. Long Legged Doji thường xuất hiện ở các đồ thị ngày. Để xác định đúng xu hướng thì nhà đầu tư nên kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác như đường trung bình động MA để đưa ra quyết định chính xác. Long Legged Doji nằm trên đường MA quan trọng như MA21, MA50 thì khả năng cảnh báo đảo chiều càng tin cậy hơn.
Ý nghĩa: phần bóng nến dài cho thấy có sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch. nhưng đến cuối phiên giá đóng cửa không thay đổi đáng kể so với giá mở cửa.
Phân tích: Mô hình này cung cấp tín hiệu đảo chiều xuất hiện sau một đợt tăng giá hoặc giảm giá mạnh cho thấy sự suy yếu cho phe đang kiểm soát thị trường. Nếu vị trí xuất hiện là các vùng kháng cự, hỗ trợ quan trọng sẽ cung cấp tín hiệu đảo chiều mạnh mẽ.
Nến Marubozu
Marubo dịch nghĩa từ tiếng Nhật nghĩa là hình khối lớn theo quy tắc. Nến Marubozu cho thấy sự áp đảo của một phe trong phiên giao dịch. Mẫu hình nến này có thể xuất hiện ở bất cứ giai đoạn nào của thị trường, báo hiệu sự tiếp diễn xu hướng hoặc bắt đầu chuyển sang xu hướng mới nếu xuất hiện ở cuối giao đoạn. Marubozu có hai dạng nên cơ bản là Bullish Marubozu cho xu hướng tăng (màu xanh) và Bearish Marubozu cho xu hướng giảm (màu đỏ).
Đặc điểm: phần thân nến lớn, bao trùm, gần như không có bóng nến.
Ý nghĩa: lực mua hay lực bán mạnh áp đảo so với phần còn lại.
Phân tích: nến marubozu xanh thể hiện số lượng người mua áp đảo để đẩy giá lên cao. Ngược lại, nếu marubozu đỏ thể hiện số lượng người bán áp đảo (bearish), giá thị trường có khả năng giảm xuống. Nến marubozu đánh dấu cho xu hướng đi lên hay xuống của thị trường ở một thời điểm nhất định.
Nến Hammer (cây búa) và Hanging Man (người treo cổ)
Hammer (cây búa) và Hanging Man (người treo cổ) là 2 mẫu nến có hình dáng tương tự nhau. Phần thân nến ngắn, phần bóng nến trên ít hoặc không có, phần bóng nến dưới thường dài hơn ⅔ thân nến. Hai mẫu nến trên đều giống hình cây búa, tuy nhiên vị trí của hai loại nến này khác nhau, thể hiện đặc trưng của từng loại nến.
Đặc điểm: nếu có phần bóng dưới dài bằng ⅔ thân nến, bóng trên có thể không có hoặc rất ngắn. Nến Hammer và Hanging Man phân biệt bằng vị trí xuất hiện của của nến. Nếu nến thấp hơn so với các nến liền trước thì là nến Hammer. Nếu nến cao hơn so với các nến liền trước thì là nến Hanging Man.
Ý nghĩa: giá cao nhất và giá mở cửa (hoặc mở cửa) bằng nhau, thường diễn ra khi thị trường sắp có sự đổi chiều.
- Hammer: báo hiệu thị trường đã xuống quá đà và đã đến lúc đi lên. Nến hammer xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau,thường báo hiệu giá sẽ tăng mạnh. Nến hammer đỏ thường báo hiệu sẽ có sự tăng nhẹ.
- Hanging man: báo hiệu thị trường đã ở đỉnh của một xu hướng, thị trường có khả năng đi xuống. Nến hanging man xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, thường báo hiệu giá có sự sụt giảm nhẹ. Nến hanging man đỏ thường báo hiệu một đợt giảm giá mạnh.
Phân tích:
- Hammer: Khi thị trường đang đi xuống với sự áp đảo của phe bán, người bán liên tục đẩy giá xuống nhưng phe mua đã được hỗ trợ và giữ giá bán không xuống thêm nữa.
- Hanging Man: Phe mua đang áp đảo đẩy giá lên cao liên tục. Nến Hanging Man xuất hiện với bóng nến dài chứng tỏ phe bán dần chiếm ưu thể để đẩy giá xuống. Hãy nhanh chóng bán cổ phiếu để tránh giá xuống sâu thêm nữa.
Lưu ý: Phân tích theo mô hình nến Nhật chỉ là một trong số các công cụ được sử dụng trong phân tích, đánh giá để đưa ra các quyết định đầu tư. Các nhà đầu tư nên kết hợp phương pháp trên với các phương pháp khác và lập kế hoạch quản trị rủi ro để đảm bảo an toàn trong danh mục đầu tư của mình.
Trên đây là bài viết tổng hợp về biểu đồ nến trong phân tích kỹ thuật với các dạng nến Nhật cơ bản. Trên thực tế đầu tư, còn nhiều các dạng biến thể khác. Hy vọng bài tổng hợp trên sẽ giúp các nhà đầu tư mới bắt đầu khi tham gia thị trường đầu tư nói chung và thị trường đầu tư hàng hóa nói riêng có thêm kiến thức để đầu tư hiệu quả.
Nguồn: Tổng hợp
