Lợi nhuận từ đầu tư crypto là rất lớn nên sức hút của chúng không hề nhỏ, đặc biệt với nhiều người mới. Tham gia đầu tư Crypto, chắc hẳn bạn đã nghe đến thuật ngữ DAO. Vậy, DAO là gì? Đặc điểm của DAO, các loại hình cũng như đặc điểm của chúng trên thị trường ra sao? Có nên đầu tư vào DAO hay không? Hãy cùng VNSC tìm hiểu về DAO trong đầu tư tiền ảo nhé!
DAO là gì?
DAO là viết tắt của cụm từ Decentralized Autonomous Organization được hiểu là tổ chức tự trị phi tập trung trên nền tảng số. Tổ chức DAO khác với các ứng dụng quen thuộc như google, facebook, hệ thống này có thể hoạt động mà không cần sự tác động của con người.
DAO được cấu thành từ nhiều nền tảng như blockchain, DeFi protocols, biểu quyết on-chain trên nhiều lĩnh vực khác nhau, do vậy chúng có hiện hữu ở phạm vi rất rộng. Đặc điểm chung của các thành phần trong DAO là dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng các đề xuất, hành động của các tổ chức có thể tham gia vào các quyết định của DAO.
Phân loại loại hình DAO hiện có trên thị trường
DAO crypto được phát triển trong nhiều lĩnh vực và phạm vi hoạt động rất rộng. Nhưng nhìn chung, ta có thể phân loại DAO thành 2 loại chính: Token-Based DAO và Organization (Shared-based DAO). Đặc điểm cụ thể của 2 loại DAO như sau:
Token-Based DAO
Với loại DAO này, token là nền tảng phát triển, đóng vai trò quan trọng tạo nên sự vận hành của DAO. Với ứng dụng phổ biến trong các đồng tiền ảo như: Coin, Ethereum đảm bảo tính bảo mật cho hệ thống sẽ nhận được phần thưởng token, cho đến các protocol như Marker DAO, Sushi Swap có Token holders có quyền biểu quyết cho protocol.
Ưu điểm nổi bật của loại token-based DAO này là khả năng mở rộng rất tốt, bất cứ ai cũng có thể sở hữu token. Tuy nhiên, điểm hạn chế của tổ chức DAO là khó tận dụng nguồn lực và đi đến những điểm thống nhất chung
Shared-based DAO
Được hiểu là đại diện một nhóm/ tổ chức có chung mục đích hoặc mục tiêu trong cùng một lĩnh vực nào đó. Mỗi loại Shared based DAO sẽ có đặc trưng khác biệt về tỷ lệ và quyền voting cho dự án.
Shared based DAO thường yêu cầu người tham gia đáp ứng một điều kiện nhất định nào đó được thiết lập tùy tổ chức. Ưu điểm của loại model này là dễ quản lý nguồn lực và tập trung hiệu quả nhưng hạn chế là khó mở rộng.
Cách hoạt động của DAO như thế nào?
Việc tìm hiểu kỹ cách hoạt động của DAO sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về mô hình này. Cụ thể, cách thức hoạt động của DAO sẽ như sau:
Thông qua các hợp đồng thông minh – smart contract, DAO sẽ tiếp nhận và làm việc với thông tin bên ngoài và thực hiện thao tác dựa trên các thông tin này. Toàn bộ quy tắc và cách làm việc của DAO đều được lưu trữ minh bạch trên các blockchain. Quy tắc hoạt động của DAO dựa trên quy tắc bỏ phiếu từ cộng đồng. Bên cạnh đó, cách giải quyết trong DAO sẽ không thông qua cơ chế đề xuất, nếu đều xuất có nhiều phiếu tán thành thì sẽ được thực hiện.
Cơ chế hoạt động của DAO tương tự như một tổ chức, một quốc gia. Tuy nhiên, DAO không phân chia ra các tầng lớp cấp bậc quản trị lãnh đạo. Mà thay vào đó, DAO sử dụng cơ chế kinh tế để tạo ra sự gắn kết giữa các thành viên.
Mặc dù các thành viên trong DAO không có hợp đồng ràng buộc nào, nhưng dựa trên mục tiêu và lợi ích chung để tạo ra quy tắc ràng buộc lẫn nhau. Các quy tắc này được quyết định và chi phối bởi phần mềm mã nguồn mở của mạng.
Có nên đầu tư DAO hay không?
Khá nhiều nhà đầu tư khi tìm hiểu thị trường Crypto, băn khoăn có nên đầu tư DAO hay không? Liệu DAO có phải là một kênh đầu tư sinh lời hiệu quả và an toàn? Hãy cùng đánh giá ưu – nhược điểm khi đầu tư vào DAO.
Ưu điểm khi đầu tư DAO:
- Cơ chế cộng tác ngang hàng giữa các thành viên, đối tác mà không cần bên trung gian, nhờ ứng dụng công nghệ blockchain.
- Trong mô hình DAO, thứ duy nhất đáng tin cậy là mã vạch được công khai minh bạch, các thành viên đều có thể kiểm tra đánh giá mức độ uy tín.
- Mô hình DAO không phân cấp, nên các thành viên đều ngang hàng và có vai trò, quyền lợi như nhau. Từ đó tạo nên thị trường công bằng, bình đẳng, không bị dẫn dắt bởi bất cứ đối tượng nào. Các quy tắc và hợp đồng thông minh đều được thực hiện tự động.
Một số hạn chế của mô hình DAO mà nhà đầu tư cần lưu ý:
- Tính linh hoạt của DAO còn nhiều hạn chế, do mô hình này hoạt động dựa trên các smart contract đã được quyết định trước đó.
- Vấn đề bảo mật của DAO cũng còn nhiều lỗ hổng, điển hình như sự việc The DAO hack.
- Đầu tư DAO dễ có những quyết định sai lầm, bởi mỗi thành viên trong DAO đều có thể biểu quyết ngang nhau. Khi một thành viên không có chuyên môn biểu quyết theo số đông sẽ đưa ra quyết định không chính xác.
- Do tính cộng đồng cao, các quyết định của DAO thường bị trì hoãn, dẫn đến hậu quả xấu. Đặc biệt các trường hợp khẩn cấp không được xử lý nhanh sẽ gây ra hậu quả không tốt.
- Tính minh bạch của DAO còn nhiều hạn chế khiến đối thủ biết được xu hướng phát triển trong tương lai, giảm tính cạnh tranh.
Từ đó có thể thấy, DAO có những ưu điểm nhưng cũng còn nhiều hạn chế, trong đầu tư. Bạn có thể lựa chọn đầu tư vào DAO nhưng cần kiểm soát về tài chính, cân nhắc phân bổ vốn phù hợp.
Thực trạng đầu tư DAO trong Crypto
Hiện DAO đang có xu hướng phát triển cùng công nghệ blockchain theo hướng phi tập trung. Một vài ví dụ về đầu tư DAO trong Crypto có thể kể đến như: Yield Guild Game, Ancient8… DAO trở thành 1 phần tất yếu trong các lĩnh vực tiền điện tử. Ví dụ như top các dự án có TVL (Total Value Locked – tổng tài sản đã được sở hữu trong giao thức DeFi) cao nhất được quản trị bởi cộng đồng, quyết định đều được biểu quyết bởi thành viên nắm giữ token của hệ thống. Do vậy, model DAO trở thành thành phần bắt buộc phải có giúp DeFi protocol phát triển.
Các DAO tăng trưởng giá trị ngày càng lớn, xét riêng tài sản nhánh Ventures DAO đã có giá trị hơn vài tỷ đô la. Hiện DAO có tiềm năng phát triển rất lớn, trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, giá trị nội tại của các DAO ở thời điểm này chưa thực sự tốt. Tất cả sự phát triển này là sự fomo từ thị trường. Vẫn có nhiều dự án DAO nhưng lại có sự phân chia cấp bậc trong team. Điều này, cơ hội đầu tư DAO ở thời điểm hiện tại vẫn còn nhiều bất ổn.
Triển vọng về DAO trong tương lai
Mặc dù, DAO ở thời điểm hiện tại chưa thực sự ổn định, mang lại giá trị nội tại cao. Tuy nhiên, trong tương lai, triển vọng phát triển của DAO vẫn là rất lớn, với nhiều cơ hội cho nhà đầu tư.
DAO đang trong giai đoạn phát triển ngoạn mục, với tốc độ tăng trưởng thần tốc, với sự xuất hiện của hàng trăm dự án lớn. Bên cạnh đó, DAO có thể phát triển trong nhiều lĩnh vực, cho thấy tiềm năng phát triển của các dự án này trong tương lai.
DAO cũng phát triển trong nhiều dự án như social, service… cũng cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của model này.
Một số dự án DAO đáng chú ý
Một số ứng dụng của DAO trong thực tế sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ về model tiềm năng này, cụ thể như:
- Marker DAO: Một phần nhỏ trong hệ thống Marker Protocol – hệ thống vận hành kết hợp 2 loại tài sản điện tử là Dai và MKR. Trong đó, Dai đóng vai trò thực hiện các giao dịch mà không cần bên thứ 3. MKR đóng vai trò cung cấp cho người tham gia các quyền biểu quyết.
- Bit DAO: BIT là quản trị token đi kèm với quyền bỏ phiếu, đề xuất. Mục tiêu của BitDAO xây dựng nền kinh tế mã hóa phi tập trung, hay một giao thức được quản lý bởi BitDAO.
- Bitcoin: Là mô hình DAO sơ khai có cách thức hoạt động dựa trên sự đồng thuận của số đông. Không ai có quyền sở hữu hay tự ý đưa ra quyết định và tất cả thành viên đều có thể tham gia quản trị.
Trên đây là những thông tin cơ bản về DAO là gì? Đặc điểm cũng như thực trạng phát triển, tiềm năng cơ hội của dự án này trong tương lai. Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ, đánh giá các dấu hiệu để nhận diện dự án DAO có tiềm năng thành công để đầu tư sinh lời.
