Con số trên được đưa ra trong Báo cáo thị trường crypto Việt Nam 2023 do Coin98 Insights, dựa trên 1.200 mẫu khảo sát thực hiện vào tháng 12/2023.
Theo báo cáo, nhà đầu tư crypto (tiền số) tại Việt Nam chủ yếu là nam giới, chiếm 85.3% và chủ yếu thuộc độ tuổi tương đối trẻ, tập trung chính ở khoảng 26 – 36 tuổi (chiếm 47.1%) và 18 – 25 tuổi (chiếm 37.9%). Báo cáo dẫn dữ liệu từ OKX và BingX, cho hay phần lớn nhà đầu tư cá nhân tập trung ở các thành phố lớn, lần lượt là TP.HCM (50-54%), Hà Nội (25-30%) và Đà Nẵng (3-5%).
Mức thu nhập phổ biến của nhà đầu tư crypto tại Việt Nam là 10 – 25 triệu VNĐ/tháng (chiếm 45.82%) và dưới 10 triệu/tháng (chiếm 26.22%). Đồng thời, dữ liệu cho thấy đa số nhà đầu tư tham gia vào thị trường từ giai đoạn uptrend năm 2020-2022 với tỷ lệ 48.7%.
Về chiến lược đầu tư, sàn CEX (sàn giao dịch tập trung) vẫn là nơi được nhà đầu tư tin tưởng nhất để cất giữ tài sản crypto, các loại ví nóng/ví lạnh là lựa chọn xếp thứ hai. Và Việt Nam lọt top những thị trường phát triển nhanh nhất theo đánh giá của OKX Global. Sàn giao dịch BingX cũng ghi nhận số lượng người dùng Việt Nam tăng 138.41%, đạt 143,025 người dùng trong năm 2023.
Báo cáo cũng nhấn mạnh thị trường trong phần lớn năm 2023 vẫn khá ảm đạm, vì lý do này gần 65% nhà đầu tư tham gia thị trường không thu được lợi nhuận, trong đó, có tới 43.6% nhà đầu tư đang chịu lỗ. Dù vậy, tỷ lệ nhà đầu tư đang chịu lỗ đã giảm so với năm 2022 (57.5%).
Thị trường ảm đạm cũng khiến nhà đầu tư điều chỉnh khẩu vị rủi ro, phần lớn nhà đầu tư phân bổ 10 – 30% hoặc 30 – 50% tổng danh mục đầu tư (portfolio) vào thị trường crypto được cho là có tính rủi ro cao này.
Đồng thời, số lượng nhà đầu tư thường xuyên sử dụng đòn bẩy cũng chỉ chiếm 25%. Theo dữ liệu từ sàn giao dịch OKX, nhà đầu tư Việt Nam nhìn chung có khuynh hướng sử dụng mức đòn bẩy từ 2.5x trở lên.
VÌ SAO NHÀ ĐẦU TƯ THUA LỖ?
Lý do khiến các nhà đầu tư mất tiền trong giai đoạn 2023 tương đối đa dạng, trong đó FOMO và không lên kế hoạch giao dịch kỹ lưỡng là hai lý do nổi bật nhất, chiếm hơn 66%.
Nhà đầu tư tại Việt Nam có xu hướng cân nhắc nhiều khía cạnh trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Thay vì chọn một yếu tố hoặc trường phái đầu tư, nhà đầu tư thường kết hợp nhiều lựa chọn để đưa ra kết quả cuối cùng.
Nhà đầu tư cũng chủ yếu lưu trữ tài sản trên sàn CEX, đồng thời họ cũng sử dụng sàn CEX như phương pháp đầu tư, mua/bán và nắm giữ tài sản crypto chính. Hướng đầu tư mới đang có xu hướng tăng cao trong 2023 là làm Airdrop và Retroactive. BTC không phải tài sản được đầu tư nhiều nhất, thay vào đó là token của các Blockchain layer 1 và layer 2.
Về chiến lược đầu tư trong năm 2024, theo báo cáo, giống như xu hướng chung của toàn thị trường, phần lớn cộng đồng nhà đầu tư Việt Nam đang đặt quan tâm vào nhóm dự án AI, Blockchain layer 1 và layer 2. Nhóm dự án NFT và SocialFi được chú ý nhiều hơn DeFi và RWA.
Phần lớn nhà đầu tư cho rằng thị trường năm 2024 sẽ diễn biến tích cực, giá BTC sẽ vượt đỉnh cũ, do đó phần đông vẫn tiếp tục tăng tỷ trọng vào thị trường crypto với kỳ vọng lợi nhuận cao.
Liên quan đến yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công, thất bại của nhà đầu tư, báo cáo của Coin98 Insights cho biết kết hợp các số liệu cho thấy nhiều thông tin về lý do thành công hoặc thất bại của nhà đầu tư trong năm 2023, trong đó tiêu biểu, nhà đầu tư hạn chế và chỉ sử dụng đòn bẩy tại những thời điểm thích hợp có tỷ lệ lãi cao hơn, ngược lại nhà đầu tư thường xuyên sử dụng đòn bẩy thường mất tiền.
Thời điểm tham gia thị trường cho biết số năm kinh nghiệm của nhà đầu tư, đây là một trong những yếu tố then chốt liên quan tới kết quả lãi-lỗ của một nhà đầu tư crypto. Cụ thể, nhà đầu tư kỳ cựu (trước 2017 và 2017 – 2020) có tỷ lệ lỗ thấp hơn những nhà đầu tư mới (2022 – hiện tại)
Hầu hết nhà đầu tư hiện đưa ra quyết định dựa trên phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật. Đáng chú ý, những nhà đầu tư có lãi thường sẽ tham khảo thêm tình hình vĩ mô/tin tức và dữ liệu on-chain, ngược lại các nhà đầu tư đang lỗ thường sẽ nghe tư vấn của bạn bè/KOL.
Tỷ lệ phân bổ tài sản vào crypto trên tổng portfolio cũng ảnh hưởng tới kết quả đầu tư. Số liệu cho thấy những nhà đầu tư phân bổ số vốn ít (dưới 10% và 10 – 30%) có tỷ lệ lỗ cao và tỷ lệ lãi thấp hơn các nhóm còn lại. Điều này có thể do những nhà đầu tư phân bổ vốn ít thường không theo sát thị trường bằng những nhà đầu tư phân bổ nhiều vốn hơn.
Cách lựa chọn phương thức đầu tư của nhà đầu tư crypto Việt Nam 2023 cũng có sự khác biệt theo số năm kinh nghiệm. Những nhà đầu tư đời đầu thường ít nắm giữ tài sản giao ngay (spot) trên sàn CEX, thay vào đó họ tìm “hidden gem” trên các DEX. Nhà đầu tư mới (từ 2022 – hiện tại) thường tìm kiếm cơ hội qua việc tham gia Airdrop và Retroactive.
Lý do lớn nhất khiến những nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm bị mất tiền đến từ những sự kiện bất ngờ (FTX, Luna… sụp đổ); trong khi đó những nhà đầu tư mới thường mất tiền do FOMO, nghe theo lời khuyên của người khác và sử dụng đòn bẩy không hợp lý. Những nhà đầu tư có kinh nghiệm tầm trung thường mất tiền do không lên kế hoạch giao dịch cụ thể.
Đáng chú ý, những nhà đầu tư ghi nhận lỗ trong năm 2023 thường có xu hướng đầu tư Memecoin và NFT cao hơn, đồng thời họ nắm giữ ít BTC hơn. Đây có thể là bài học kinh nghiệm cho nhà đầu tư để cẩn trọng khi nắm giữ Memecoin và NFT.
XU HƯỚNG NĂM 2024
Về dự đoán xu hướng năm 2024, ba nhóm nhà đầu tư đưa ra các dự đoán khác nhau. Những nhà đầu tư hoà vốn hoặc có lãi trong năm 2023 cho thấy niềm tin cao hơn vào Blockchain layer 2, DeFi và RWA. Trong khi đó, những nhà đầu tư thua lỗ trong năm 2023 đặt niềm tin nhiều hơn vào Memecoin và nhóm dự án AI.
Nhà đầu tư có lãi có xu hướng tiếp tục tập trung vào nhánh Blockchain layer 1, layer 2, DeFi, RWA, AI trong năm 2024.
Coin98 Insights đánh giá năm 2022 và nửa đầu 2023 đầy khắc nghiệt đã tạo tâm lý chán nản chung trên toàn thị trường. Tuy nhiên, đến cuối năm 2023, với những kỳ vọng liên quan tới Bitcoin ETF, thị trường đã sôi động trở lại. Không ít nhà đầu tư cho rằng một chu kỳ tăng trưởng mới đã đến rất gần.
Do vậy, năm 2024 được kỳ vọng sẽ nối tiếp đà phát triển từ cuối 2023, khởi đầu với nhiều tin tức quan trọng và sự kiện lớn có sức ảnh hưởng toàn thị trường như kết quả Bitcoin ETF, Bitcoin Halving và nâng cấp Dencun của Ethereum.
Tuy nhiên, báo cáo cũng nhấn mạnh nhà đầu tư cũng cần để ý những yếu tố vĩ mô có thể ảnh hưởng tới nền kinh tế nói chung và thị trường crypto nói riêng, tiêu biểu như việc FED vẫn duy trì lãi suất ở mức cao, những căng thẳng địa chính trị, các vấn đề về an ninh lương thực và môi trường.
