Chữ X: Bí ẩn lôi cuốn nhất trong lịch sử – Vì sao ký tự này xuất hiện rất nhiều trong cuộc sống chúng ta?
Vì sao chữ X xuất hiện quá nhiều?
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao chữ X lại được đặt tên cho rất nhiều thứ trong cuộc sống? Bí ẩn về chữ X này là gì và tại sao nó lại phổ biến đến như vậy?
Gần đây nhất, chữ X một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý, khi tỷ phú Elon Musk đổi tên mạng xã hội đình đám Twitter – một quyết định có lẽ là chưa từng có trong lịch sử internet – sang thành X.
Có lẽ không một ai trong giới công nghệ ám ảnh với chữ X nhiều hơn Musk.
Niềm đam mê của Musk với chữ cái này bắt đầu từ cách đây hơn 20 năm, khi ông quyết định đặt tên cho công ty thứ hai của mình (hiện được gọi là PayPal) là X.com.
Không lâu sau, Musk thành lập SpaceX – công ty định hình tên tuổi của vị tỷ phú. Vào năm 2015, ông ra mắt chiếc SUV Tesla có tên là Model X. Ngay cả người con út của doanh nhân cá tính cũng không thoát khỏi chữ X khi ông đặt tên là X Æ A-12 hay gọi tắt là “X”.
Không chỉ cho đến khi Musk “pr” quá nhiều thì X mới nổi tiếng. Trên thực tế, chữ cái này đã len lỏi trong văn hóa đại chúng từ rất lâu và trở thành biểu tượng vô cùng phổ biến trong các loại hình từ kinh doanh đến giải trí.
Điều gì làm cho chữ X được gọi tên quá nhiều như vậy?
Chữ X đến từ đâu?
Thuở ban đầu, X không có trong bảng chữ cái proto-Sinaitic, được phát triển vào khoảng giữa năm 1900 và 1700 trước Công nguyên và được coi là tổ tiên của hầu hết các bảng chữ cái hiện đại.
Johanna Drucker, giáo sư về thư tịch học tại UCLA và là tác giả của cuốn sách “Phát minh ra bảng chữ cái”, giải thích rằng bảng chữ cái gốc có khoảng 18 ký tự, nhưng X không phải là một trong số đó (bao gồm cả J, W và U).
X đã đi xuyên qua thời gian, gắn liền với những biểu tượng mà con người tạo ra. “Tôi nghĩ X là một chữ cái bí ẩn theo cách đặc biệt”, Drucker nói. “Chữ thứ hai là O”.
Không ngạc nhiên khi X và O thường được đặt cạnh nhau (ví dụ biểu tượng xoxo tượng trưng cho những cái ôm và nụ hôn, hoặc X và O trong trò chơi cờ ca rô).
Một số người đã đưa ra giả thuyết rằng X có nghĩa là “nụ hôn” sau khi một giáo sĩ ở thế kỷ 18 tên là Gilbert White kết thúc bức thư của mình bằng một hàng chữ X.
Nhưng bất kể nguồn gốc của nó là gì, giáo sư Drucker nói X và O đã trở thành hai trong số những ký tự đặc biệt nhất trong lịch sử vì chúng bao gồm hai hình dạng cơ bản: đường thẳng và đường cong.
Trước khi bất kỳ hệ thống chữ viết tiêu chuẩn nào được phát minh, chữ X xuất hiện như một dấu hiệu trong các bức vẽ hang động, cùng với số 0 và một đường ngoằn ngoèo.
Chữ X như chúng ta biết – hai đường chéo cắt nhau ở giữa – xuất hiện lần đầu tiên trong các tác phẩm của người La Mã, nhưng nó cũng không phải do họ phát minh ra.
Nguồn gốc của chữ X có thể bắt nguồn từ người Phoenicia, với hệ thống chữ viết xuất hiện vào khoảng năm 1050 trước Công nguyên.
Họ có một chữ cái gọi là samekh, được dịch thành một cái gì đó giống như “cây cột” hoặc theo nghĩa đen là “con cá”. Chữ Samekh bao gồm một đường thẳng đứng cắt ngang bởi ba đường ngang hơi giống bộ xương cá.
Trong vài thế kỷ tiếp theo, hệ thống chữ viết của người Phoenicia đã lan rộng đến Địa Trung Hải, và chữ Samekh đã biến đổi, khi người Hy Lạp mượn nó từ người Phoenicia và người La Mã đã điều chỉnh lại từ người Hy Lạp.
Nhưng không thể nhìn vào lịch sử của chữ X mà không soi xét vai trò của chữ cái này trong đại số. Người Babylon có một hệ thống số tiên tiến; Người Ba Tư có kiến thức sâu rộng về thiên văn học; và người Hy Lạp tinh thông hình học.
Nhưng không ai trong số họ từng sử dụng chữ X. Mãi đến thế kỷ 17, chữ cái này mới bước vào bức tranh đại số, và người sử dụng nó không ai khác chính là nhà triết học và toán học người Pháp René Descartes.
“Ông ấy nhìn vào bảng chữ cái và nghĩ rằng mình nên lấy những chữ cái ở cuối bảng vì chúng dường như ít được sử dụng hơn”, Drucker nói. Và cứ như thế, mặt phẳng tọa độ hai chiều ra đời, được hình thành bởi giao điểm của trục x và trục y.
X sau đó được tượng trưng cho một giá trị không xác định hay giá trị cần được tìm ra. Nói cách khác, X là một bí ẩn. “Nó có thể đại diện cho bất cứ thứ gì, vậy nó là gì?” Drucker nói, giải thích rằng nó là loại bí ẩn ly kỳ thu hút từ những cậu bé 13 tuổi cho đến vị tỷ phú 52 tuổi.
Sự quyến rũ của chữ X
Ngày nay, ý nghĩa của X cũng lớp lang giống như tầng như lịch sử của nó. Đó có thể là một dấu hiệu phủ định biểu trưng cho các bộ phim bị kiểm duyệt hoặc bị cấm, hay để biểu thị cho đáp án sai trên bài thi, một địa điểm trên bản đồ nơi có kho báu bị chôn vùi, hoặc những người giấu danh tính cũng thường ký tên là X.
Nó cũng là cách viết tắt của “extreme” trong thể thao mạo hiểm, sau đó chiếm lĩnh ngành công nghiệp trò chơi (trò chơi điện tử trượt tuyết SSX). Và, tất nhiên, có mối liên hệ với Hollywood (các bộ phim như X-Men, American History X)
Vào những năm 1990, chữ X đã bước vào văn hóa đại chúng với tiếng vang lớn, nhờ cuốn tiểu thuyết Thế hệ X của Coupland. Các thương hiệu khác nhanh chóng nhảy vào cuộc.
Khi Xbox ra mắt vào năm 2001, tiền tố một chữ cái này đã cung cấp giải pháp thay thế tương phản cho chữ i đã thống trị kể từ khi iMac của Apple ra mắt.
Theo Joe Parrish, giám đốc sáng tạo tại The Variable, iMac đã giới thiệu một kiểu portmanteau mới trong đó một chữ cái duy nhất có thể gợi ý một số đặc điểm cho sản phẩm.
X đã trở thành cách viết tắt của một thứ gì đó khó định nghĩa, chẳng hạn như chương trình nhân tố bí ẩn X Factor. Nó cũng ám chỉ tốc độ, giống như Expedia hoặc FedEx.
“X” là một chữ cái phổ biến được sử dụng để xây dựng thương hiệu, chỉ cần nhìn vào Xerox, Xbox, Roblox, Clorox, Xfinity, Gas-X là những ví dụ. Nhưng có lẽ không có người nào sùng bái X hơn Elon Musk, người gần như đặt tên cho toàn bộ công ty đều có chữ X.
Colin Chow, đối tác quản lý toàn cầu của công ty tư vấn TwentyFirstCenturyBrand, cho biết sức hấp dẫn của X cũng nằm ở đồ họa với hình dáng chữ cái hoàn toàn cân đối và “tính đối xứng của nó rất dễ nhớ”.
