Nhà phát hành (Issuer)
Định nghĩa
Nhà phát hành chứng khoán trong tiếng Anh là Issuer. Nhà phát hành hay chủ thể phát hành chứng khoán là các tổ chức huy động vốn bằng việc bán chứng khoán cho nhà đầu tư.
Chủ thể phát hành chứng khoán có thể là Chính phủ, các doanh nghiệp hay các quĩ đầu tư…
Các nhà phát hành trên thị trường chứng khoán
Chính phủ
Thực tế ở nhiều quốc gia cho thấy, Chính phủ từ trung ương đến địa phương là một trong những chủ thể phát hành nhiều nhất của thị trường.
Điều này là dễ hiểu vì không phải lúc nào chính phủ cũng có thể bù đắp được sự thiếu hụt vốn xảy ra khá thường xuyên trong chi tiêu của mình bằng cách yêu cầu ngân hàng trung ương in thêm tiền mặt. Chính phủ cũng không thể đơn giản tài trợ cho các thiếu hụt của mình bằng cách tăng nguồn thu từ thuế.
Mặc dù về cơ bản lãi và gốc của trái phiếu Chính phủ cuối cùng cũng sẽ được thanh toán bằng các khoản thu của Chính phủ, trong đó thuế chiếm phần quan trọng.
Tuy nhiên, đối với các công trình dự án quan trọng, đòi hỏi lượng vốn ban đầu lớn, việc tăng nguồn thu của chính phủ từ thuế cũng không thể đáp ứng được nhu cầu về vốn ban đầu. Bên cạnh đó, việc tăng thuế đột ngột cũng sẽ có những ảnh hưởng xấu không chỉ đối với nền kinh tế.
Doanh nghiệp
Thị trường chứng khoán là một kênh rất quan trọng giúp cho doanh nghiệp có thể huy động được vốn trung và dài hạn với một số lượng vốn lớn.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại hình doanh nghiệp đều có thể huy động vốn trên thị trường chứng khoán, chỉ có một số loại hình doanh nghiệp được pháp luật cho phép được phát hành chứng khoán để huy động vốn.
Ở Việt Nam, theo Luật doanh nghiệp ban hành năm 2014 có 4 loại hình doanh nghiệp:
– Công ty trách nhiệm hữu hạn
– Công ty cổ phần
– Công ty hợp danh
– Doanh nghiệp tư nhân
Trong các loại hình doanh nghiệp trên, chỉ có công ty cổ phần là được phép huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu và trái phiếu; công ty trách nhiệm hữu hạn chỉ được phép phát hành trái phiếu.
Quĩ đầu tư
Quĩ đầu tư đóng vai trò rất lớn trên thị trường chứng khoán sơ cấp.
Để giúp các nhà đầu tư nhỏ có thể đa dạng hóa đầu tư, phân tán rủi ro và giảm chi phí đầu tư, các công ty quản lí quĩ liên tục thành lập các quĩ đầu tư mới và phát hành chứng chỉ quĩ ra công chúng hoặc quĩ đầu tư dạng công ty (công ty đầu tư chứng khoán) phát hành cổ phiếu để huy động vốn.
(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Thị trường chứng khoán, NXB Tài chính)
