Chứng khoán (Securities)
Khái niệm
Chứng khoán trong tiếng Anh gọi là Securities.
Căn cứ theo qui định tại Luật Chứng khoán 2010:
“Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử, bao gồm các loại sau đây:
a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quĩ;
b) Quyền mua cổ phần, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán;
c) Hợp đồng góp vốn đầu tư;
d) Các loại chứng khoán khác do Bộ Tài chính qui định.”
Các loại chứng khoán
Cổ phiếu: Là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.
Phân loại cổ phiếu
Theo quyền lợi cổ đông: Cổ phiếu thường hay cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi.
Theo hình thức góp vốn: Cổ phiếu góp bằng tiền và cổ phiếu góp bằng hiện vật
Theo tình trạng phát hành: Cổ phiếu được quyền phát hành, cổ phiếu đã phát hành, cổ phiếu quĩ.
Theo khả năng đem lại thu nhập: Cổ phiếu thượng hạng, cổ phiếu tăng trưởng, cổ phiếu phòng vệ, cổ phiếu thu nhập, cổ phiếu chu kì, cổ phiếu thời vụ.
Trái phiếu: Trái phiếu là loại chứng khoán có thu nhập cố định, nó đại diện cho một nghĩa vụ tài chính của chủ thể phát hành, với lời hứa sẽ thanh toán một khoản tiền xác định vào một ngày cụ thể trong tương lai. Phân loại:
Theo chủ thể phát hành: Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu Chính quyền địa phương, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu doanh nghiệp.
Theo phương thức đảm bảo: Trái phiếu có đảm bảo, trái phiếu không có đảm bảo.
Theo các điều kiện kèm theo: Trái phiếu chuyển đổi, trái phiếu có thể mua lại (hay còn gọi là trái phiếu thu hồi), trái phiếu có thể bán lại.
Chứng chỉ quĩ đầu tư: Là chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của người đầu tư đối với một phần vốn góp của quĩ đầu tư chứng khoán.
Quỹ đầu tư chứng khoán chia làm 2 loại: Quĩ mở và quĩ đóng.
Chứng khoán phái sinh: Là những tài sản tài chính mà giá trị của nó phụ thuộc vào giá trị hoặc mức độ sinh lời của một tài sản khác được gọi là tài sản tham chiếu hay tài sản cơ sở.
Sản phẩm chứng khoán phái sinh bao gồm: Quyền mua cổ phần, chứng quyền, hợp đồng kì hạn, hợp đồng tương lại, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán
Các yếu tố kinh tế
– Tăng trưởng kinh tế
– Lãi suất
Các yếu tố liên quan đến thị trường
– Tâm lí nhà đàu tư
– Hiệu ứng tháng riêng
Các yếu tố liên quan đến tổ chức phát hành
– Tình hình hoạt động của doanh nghiệp
– Chính sách chi trả cổ tức
– Sự đột biến về lợi nhuận của công ty
– Mua bán sáp nhập doanh nghiệp
– Kì vọng về công ty
(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Thị trường chứng khoán, Học viện Ngân Hàng, NXB Thời Đại)
