Có thể các nhà giao dịch đã từng đọc ở đâu đó về thuật ngữ spot market. Vậy chắc các bạn cũng đã tự hỏi rằng spot market là gì? Spot Market hoạt động như thế nào? Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc về kiến thức forex đó. Ngoài ra cũng sẽ tìm hiểu sự khác biệt giữa thị trường spot và thị trường futures. Giúp các nhà giao dịch có thể trả lời được câu hỏi “Nên giao dịch thị trường Spot hay Futures?”.
1. SPOT MARKET LÀ GÌ?
Spot Market hay Thị trường giao ngay là một thị trường tài chính công khai, nơi các công cụ tài chính như hàng hoá, tiền tệ, chứng khoán được giao dịch mua hoặc bán được chuyển giao ngay lập tức.
Thị trường giao ngay cũng xuất hiện trong lĩnh vực vận tải và hậu cần (logistics). Trên thị trường này, xe tải chở hàng và xuất xưởng hàng ngày. Giao dịch giao ngay tức là các lệnh hoặc các đơn hàng trong ngắn hạn, xảy ra ở các mức giá thị trường hiện tại.
2. SPOT TRADING LÀ GÌ?
Tương tự như định nghĩa về spot market, Spot Trading là giao dịch giao ngay hay chi tiết hơn là giao dịch trên thị trường giao ngay. Thuật ngữ này được định nghĩa là hoạt động trao đổi tiền tệ, hàng hoá hoặc tài sản tài chính khác tuân theo cơ chế hoạt động của thị trường giao ngay.
Một giao dịch giao ngay là một sự trao đổi giữa các công cụ tài chính với nhau và được chuyển giao gần như là ngay lập tức.
Như đã đề cập phía trên, spot trading có thể giao dịch cả các công cụ tài chính khác. Nhiều người sẽ thắc mắc “spot trong coin là gì?” và spot trong coin có gì khác hay không?
Câu trả lời là không. Spot trong coin hay spot trong giao dịch tiền ảo cũng là sự mua bán trao đổi giữa các đồng tiền kỹ thuật số theo mức giá thị trường.
3. SPOT MARKET HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?
Spot Market còn được gọi là Cash Market (Thị trường tiền mặt) hay Physical Market (Thị trường vật lý). Việc giao hàng, và thanh toán trong thị trường giao ngay thường diễn ra tại chỗ, ngay lập tức. Tuy nhiên, trong hầu hết các thị trường có tổ chức, việc chuyển giao hàng hóa và thanh toán thường mất hai ngày làm việc (T+2). Thế nhưng hợp đồng giữa người mua và người bán sẽ được thực hiện và có hiệu lực ngay lập tức.
Điều này trái ngược hoàn toàn với Futures Market (Thị trường hợp đồng tương lai) và Forward Market (Thị trường Kỳ hạn), nơi các bên đồng ý giao dịch với mức giá được dự kiến trong tương lai, hoặc một mức giá kỳ hạn nào đó. Và việc chuyển giao quyền sở hữu, hàng hóa sẽ được thực hiện trong tương lai.
Do đó, trái ngược với thị trường giao ngay, thị trường kỳ hạn/tương lai thực hiện hợp đồng ngay hôm nay, nhưng việc thanh toán sẽ diễn ra trong tương lai. Thị trường giao ngay có thể tồn tại ở bất cứ nơi nào.
3.1. Các loại tài sản được giao dịch trong Spot Market
Các công cụ tài chính được giao dịch trên thị trường giao ngay bao gồm vốn chủ sở hữu, các công cụ có thu nhập cố định như trái phiếu và tín phiếu kho bạc, và ngoại hối. Hàng hóa cũng được giao dịch trong thị trường giao ngay thông qua giao dịch năng lượng, kim loại, nông nghiệp và gia súc. Thị trường giao ngay cũng buôn bán các mặt hàng dễ hư hỏng và không dễ hư hỏng.
Thị trường ngoại hối, nơi các nhà giao dịch trao đổi các cặp tiền tệ trong forex khác nhau cũng là một trong những thị trường giao ngay lớn nhất trên toàn thế giới với doanh thu hàng ngày hơn 6 nghìn tỷ đô la; khiến nó trở thành tài sản được giao dịch nhiều nhất thế giới.
Hàng hóa được tiêu chuẩn hóa để giao dịch hiệu quả trên thị trường giao ngay. Dầu thô là mặt hàng được giao dịch nhiều nhất. Gần đây, công nghệ – chẳng hạn như băng thông và số phút di động; đã được giới thiệu trên các thị trường giao ngay dưới phân loại hàng hoá.
3.2. Đặc điểm của Spot Market
- Các giao dịch được thanh toán theo giá quy định được gọi là spot price (giá giao ngay) hoặc spot rate (tỷ giá giao ngay).
- Việc chuyển giao tài sản được thực hiện ngay lập tức hoặc trong vòng T+2
- Việc thanh toán diễn ra ngay lập tức hoặc trong vòng T +2
3.3. Ví dụ Spot Market
Sở giao dịch kết hợp các nhà môi giới và nhà giao dịch mua và bán hàng hóa, cổ phiếu, hợp đồng tương lai, quyền chọn và các công cụ tài chính khác với nhau. Sàn giao dịch cung cấp giá và số tiền hiện tại có sẵn cho các nhà giao dịch có quyền vào thị trường trên cơ sở tất cả các lệnh do người tham gia thực hiện.
Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là một ví dụ về sàn giao dịch nơi các nhà giao dịch mua và bán cổ phiếu. Đây là một thị trường giao ngay. Chicago Mercantile Exchange (CME) là một ví dụ về sàn giao dịch nơi các nhà giao dịch mua và bán các hợp đồng tương lai; đây là một thị trường tương lai.
3.3.1. Ví dụ giao dịch cổ phiếu
Một nhà đầu tư (Ông John) muốn mua 1,000 cổ phiếu APPL trên Sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ. Ông ta sẽ liên hệ với nhà môi giới của mình (broker) – có thể là sàn giao dịch để mua cổ phiếu với giá thị trường.
Giả sử giá thị trường là 151.12$. Việc chuyển tiền được hoàn thành ngay lập tức bởi nhà môi giới cho người bán với giá 151,120$. Quyền sở hữu cổ phiếu được chuyển cho ông John ngay sau khi người bán nhận được tiền.
3.3.2. Ví dụ giao dịch ngoại tệ
Giả sử một cửa hàng nội thất ở Anh cung cấp một voucher giảm giá 30% cho tất cả các khách hàng quốc tế thanh toán ngay trong vòng 5 ngày làm việc kể từ khi đặt hàng.
Dane, chủ một cửa hàng nội thất ở Mỹ thấy ưu đãi; cô quyết định đặt một đơn hàng trị giá 10,000$ qua trang web. Cô ấy cần mua Pounds để thanh toán ngay lập tức và chấp nhận tỷ giá hối đoái GBP/USD là 1.1233 nên thực hiện giao dịch bán 10,000$ để mua 8,902.34 GBP. Và giao dịch đó sẽ được thực hiện trong vòng hai ngày làm việc. Vậy Dane sẽ nhận được 8,902.34 GBP và thanh toán cho cửa hàng và sẽ nhận được ưu đãi 30%.
4. NÊN GIAO DỊCH SPOT MARKET HAY FUTURES MARKET?
Bên cạnh Spot Market thì Futures Market cũng là một thuật ngữ, khái niệm không quá xa lạ với các nhà đầu tư và các nhà giao dịch. Vậy sự khác biệt giữa hai thị trường này là gì? Các nhà đầu tư nên chọn thị trường Spot hay Futures? Trước khi đi vào câu trả lời cho những câu hỏi này, hãy cùng tìm hiểu sơ qua về một số khái niệm mà các bạn nhất định phải biết khi giao dịch trên spot market và future market.
4.1. Spot Price là gì?
Spot Price hay giá giao ngay chính là mức giá hiện tại trên thị trường. Tại mức giá đó, các tài sản, hàng hoá có thể được mua hoặc bán ngay lập tức. Điển hình có thể kể tới giá cổ phiếu. Bạn mua hoặc bán một số lượng cổ phiếu theo giá niêm yết; sau đó nhận được cổ phiếu hoặc tiền được chuyển vào tài khoản của bạn.
Trong các thị trường thanh khoản thì giá giao ngay có thể thay đổi theo từng giây; khi các lệnh/đơn hàng được thực hiện thì sẽ có các lệnh/đơn đặt hàng mới tham gia vào thị trường.
Mặc dù spot price có thể thay đổi theo thời gian và khu vực địa lý; nhưng về cơ bản giá cả khá đồng nhất trên thị trường tài chính. Sự đồng nhất này nhằm tránh việc những người tham gia thị trường lợi dụng sự chênh lệch của cùng một tài sản trên các thị trường khác nhau.
4.1. Futures Price là gì?
Giá Hợp đồng tương lai (Futures Price) áp dụng cho giao dịch liên quan tới hàng hoá, tài sản sẽ được thực hiện tại một thời điểm nhất định trong tương lai. Giá hợp đồng tương lai được ước tính từ giá thị trường hiện tại cộng với chi phí trước khi chuyển giao hàng hóa, tài sản.
Chi phí này có thể bao gồm các chi phí lưu kho (đối với hàng hoá), chi phí bảo hiểm, lãi suất cũng như các chi phí phát sinh khác.
Ví dụ, giả sử giá dầu thô hiện tại là 1,200$/thùng; chi phí lưu kho là 5$ mỗi thùng trong vòng sáu tháng. Vậy thì với Hợp đồng tương lai của dầu thô trong vòng sáu tháng sẽ trị giá 1,206.51$; giả sử lãi suất là 0.25% (= ($1,200+$5)*e^(0.0025*0.5)).
4.3. Tổng hợp 3 khác biệt giữa Spot Market và Future Market
Có lẽ qua những gì tradafx viết ở trên, các bạn đã có thể có được hình dung cơ bản về sự khác biệt giữa Spot Market và Future Market. Dưới đây là 3 sự khác biệt chính giữa hai thị trường này.
4.3.1. Chi phí
Giá hợp đồng tương lai dựa trên giá giao ngay hay giá thị trường hiện tại. Mức giá trong hợp đồng tương lai sẽ dựa trên mức cung cầu được dự đoán đối với tài sản, hàng hoá đó.
Ví dụ như, hiện tại việc sản xuất dầu thô bị đình trệ; nếu điều này kéo dài sẽ báo hiệu việc khan hiếm dầu thô trong tương lai. Từ đó sẽ đẩy giá dầu thô tăng lên đột biến.
Như đã đề cập phía trên, giá hợp đồng giao ngay còn phải chịu thêm một số loại chi phí như chi phí lưu kho, bảo hiểm,… cho tới thời điểm giao hàng cho bên mua.
Hợp đồng tương lai của các chỉ số trên các sàn giao dịch phi tập trung (sàn OTC) không mất phí swap (lãi suất nếu giữ vị thế qua đêm).
Ngoài ra khái niệm “đòn bẩy” và “ký quỹ” trong hợp đồng tương lai cách thức hoạt động không giống với đòn bẩy đã biết trong Forex. Trong thị trường tương lai, mọi hợp đồng giao dịch đều kiểm soát một số lượng hàng hóa hay tài sản cụ thể.
Ví dụ hợp đồng tương lai dầu thô thỏa thuận giao dịch 1,000 thùng với giá 50$/thùng; thì giá trị hợp đồng giao dịch trong tương lai tiêu chuẩn là 50,000$. Hãy xem ví dụ về một hợp đồng tương lai dưới đây:
Việc giao dịch hợp đồng tương lai yêu cầu bạn phải gửi một số tiền ký quỹ ban đầu; hay còn được gọi là performance bond (trái phiếu bảo đảm). Đây là số tiền để bạn cam kết sẽ thực hiện hợp đồng giao dịch trong tương lai.
4.3.2. Thời gian giao dịch và hết hạn
Sự khác biệt tiếp theo giữa giao dịch spot và future đó là thời gian giao dịch và thời điểm hết hạn hợp đồng giao dịch. Phân loại Spot market được thiết lập để cho phép các giao dịch diễn ra “tại chỗ” và “ngay lập tức”.
Giá giao ngay liên quan đến giá trị thị trường hiện tại của một tài sản cụ thể; sẽ tăng hoặc giảm theo thời gian thực dựa trên nhu cầu thị trường.
Ngược lại, thị trường hợp đồng tương lai dựa vào các hợp đồng giữa các nhà giao dịch để xác định giá của giao dịch tại một thời điểm xác định trong tương lai. Giá được thỏa thuận trước giao dịch, với người mua hy vọng giá tăng theo thời gian; người bán hy vọng có thể kết thúc giao dịch của mình với lợi nhuận.
Giao dịch spot không có ngày hết hạn. Trong khi đó giao dịch futures sẽ hết hạn vào thời điểm được quy định trong hợp đồng giao dịch.
4.3.3. Bảo đảm rủi ro (Hedging)
Hedging có nghĩa là nắm giữ hai hay nhiều vị thế cùng lúc với mục đích bù đắp bất kỳ khoản lỗ, rủi ro nào từ vị thế đầu tiên với lợi nhuận từ vị thế khác. Vậy nên, bạn có thể bảo vệ một vị thế giao ngay tránh khỏi những rủi ro bằng một vị thế tương lai.
Các nhà giao dịch cũng sử dụng thị trường hợp đồng tương lai như một cách đảm bảo rủi ro gây bất lợi với thị trường giao ngay.
Ví dụ, nếu bạn tin rằng giá vàng sẽ đi xuống. Nếu muốn bán vị thế của mình trên thị trường vàng hãy bán nó trên thị trường tương lai. Nếu bạn tin rằng giá vàng sẽ tăng; bạn có thể chọn mua và giữ vị thế của mình theo thời gian.
4.3. Ưu và nhược điểm của Spot Market
Ưu điểm
Nhược điểm
– Thị trường minh bạch, công khai, thực hiện giao dịch dễ dàng
– Các giao dịch có thể thanh toán và hoàn thành ngay lập tức.
– Không yêu cầu số vốn tối thiểu
– Thị trường linh hoạt và tính thanh khoản cao.
– Các nhà giao dịch có thể nắm giữ hoặc thực hiện một thỏa thuận khác nếu thấy nó tốt hơn mức giá và các điều khoản hiện tại.
– Giao dịch trên thị trường giao ngay có thể tiềm ẩn những rủi ro đáng kể; đặc biệt là đối với các tài sản dễ biến động.
– Spot market sẽ ít khi được lập kế hoạch mang tính dài hạn.
– Tỷ giá spot market dễ bị ảnh hưởng rủi ro khi đối tác vỡ nợ hoặc phá sản.
– Nhiều trường hợp sẽ phải giao hàng tận nơi (ví dụ như dầu thô)
5. TỔNG KẾT
Qua bài viết, hy vọng các bạn đã trả lời được câu hỏi Spot Market là gì; cùng với những ưu nhược điểm của thị trường này. Bên cạnh đó cũng biết thêm những loại tài sản nào được giao dịch trên thị trường này để có được quyết định giao dịch hợp lý.
Với những ưu và nhược điểm cùng với những so sánh khác biệt giữa thị trường Spot và Futures, mỗi thị trường sẽ phù hợp với một kiểu nhà giao dịch.
Tuy nhiên, không có luật nào cấm các nhà giao dịch tham gia cả hai thị trường này một lúc. Các nhà giao dịch hoàn toàn có thể thực hiện giao dịch trên thị trường giao ngay; mà vẫn có thể đảm bảo phòng tránh rủi ro với các hợp đồng giao dịch trong tương lai.
Và dù cho có đầu tư vào bất kỳ thị trường nào, hãy luôn có cho mình kỹ năng quản lý rủi ro trong giao dịch forex hợp lý.
Chúc các bạn thành công!
Bài viết liên quan:
- ⭐ Spot Rate Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa Spot Rate Và Forward Rate
- Sàn OTC Và Upcom: Đâu Là Điểm Mấu Chốt Cho Nhà Đầu Tư Chứng Khoán?
- Equity Là Gì? Phân Biệt Vốn Equity Và Số Dư Balance
- Equity Market Là Gì? Thị Trường Vốn Có Phải Thị Trường Chứng Khoán Không?
- Trailing Stop Là Gì? Kết Hợp Trailing Stop/Stop-Loss Đạt Lợi Nhuận Cao
