Tezos sinh ra với sáng tạo độc đáo về một nền tảng smart contract không cần hard fork, hoàn toàn có thể tự tăng cấp và xử lý những điểm yếu của blockchain. Vậy Tezos là gì? Cùng ONUS tìm hiểu tổng quan hệ sinh thái Tezos thông qua bài viết này.
1. Thông tin chung về Tezos Blockchain?
1.1 Tezos là gì?
Tezos là một nền tảng mã nguồn mở được thiết kế để hỗ trợ phát triển các tài sản và ứng dụng mà không cần thực hiện hardfork, tức là có khả năng tự nâng cấp. Mục tiêu chính của Tezos là giải quyết những vấn đề còn tồn tại trong các blockchain phổ biến như Ethereum và Bitcoin.
Tezos đặt sự an toàn và xác minh chính xác lên hàng đầu, đồng thời cung cấp quyền quản trị cho người dùng, cho phép họ tham gia bỏ phiếu để cải thiện giao thức ở mức độ tối đa. Điều đặc biệt và cải tiến của Tezos so với các blockchain khác là khả năng duy trì tính phân quyền trong mạng lưới mà không cần thực hiện hardfork, tức là vẫn có sự thống nhất khi thực hiện các thay đổi. Có thể bạn quan tâm: giá XTZ hôm nay là bao nhiêu?
1.2 Nhà đầu tư và đội ngũ phát triển
Tezos đã thu hút sự quan tâm và đầu tư từ nhiều nhà đầu tư lớn, bao gồm Enabling Future, 01 Capital, ExoticTokens Capital, Blockpower, Ledger.vc, Tenzor Capital, Du Capital, Winklevoss Capital, Starchain Capital, Moonchain Capital, Draper Associates, Limitless Crypto Investments, Cyber Fund, ChainFunder, Continue Capital và CMT Capital.
Với sự tham gia đầu tư của các quỹ đáng chú ý như vậy, rõ ràng đây sẽ là một yếu tố quan trọng đóng góp vào sự phát triển của hệ sinh thái Tezos.
2. Đặc điểm nổi bật của Tezos
- Khả năng tự nâng cấp của Tezos mà không cần hard fork là một đặc điểm quan trọng. Điều này tránh được sự chia rẽ trong cộng đồng và thay đổi các lợi ích của các bên liên quan, cũng như không làm gián đoạn hiệu ứng mạng đã hình thành theo thời gian. Điều này cũng là điểm nổi bật của Tezos so với các hệ sinh thái khác.
- Nhờ khả năng tự nâng cấp này, chi phí và thực hiện các bản nâng cấp giao thức sẽ giảm xuống và các tính năng mới trong tương lai có thể triển khai một cách liền mạch.
- Ở Tezos, tất cả các bên liên quan có thể tham gia vào quản trị giao thức. Các bên liên quan đạt được thỏa thuận về các sửa đổi giao thức được đề xuất thông qua một quy trình bỏ phiếu chính thức và có tính hệ thống. Bằng cách kết hợp cơ chế chuỗi với khả năng tự nâng cấp, Tezos có thể điều chỉnh quy trình bỏ phiếu ban đầu này để áp dụng các cơ chế quản trị tốt hơn nếu cần thiết.
- Tezos sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS). Khác với các giao thức PoS khác, bất kỳ bên liên quan nào cũng có thể tham gia vào quá trình đồng thuận trong Tezos và nhận được phần thưởng khi đóng góp vào sự bảo mật và ổn định của mạng. Ngoài ra, PoS tốn ít tài nguyên hơn so với các cơ chế đồng thuận khác và giúp giảm các rào cản tham gia.
3. Các mảnh ghép trên hệ sinh thái Tezos
Tổng quan về các mảnh ghép trên Tezos được đội ngũ thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó có trang Tezos Project – một trang tổng hợp hệ sinh thái Tezos.
3.1 Tezos DEX
-
- QuipuSwap: DEX trên Tezos hoạt động theo cơ chế AMM, được phát triển bởi Madfish Solutions. Hiện tại, lượng TVL của AMM DEX này đã giảm chỉ còn $2,43 triệu, giảm đáng kể so với năm 2021 khi đạt $20 triệu.
- Plenty Defi: Hoạt động dựa trên cơ chế AMM. Việc giao dịch được thực hiện thông qua các hợp đồng thông minh, được phát triển bởi Tezsure và DGH Labs, mang lại sự tin cậy và tính công bằng cho người dùng. TVL của dự án hiện đạt $2,73 triệu
- Crunchy Network: DEX trên Tezos hoạt động theo cơ chế AMM, có các protocol khác bên cạnh AMM DEX như IFO, Farming,… TVL dự án đang ở khoảng $200 ngàn
- SpicySwap: một DEX thế hệ tiếp theo được Genius Contracts xây dựng đặc biệt cho các giao dịch hoán đổi token-to-token trên Tezos.
- FlameDeFi: AMM của bộ tổng hợp FlameDeFi và DEX. Dự án này hoạt động theo cơ chế ghi mã thông báo $ Flame để giảm nguồn cung cấp mã thông báo $ Flame.
3.2 Tezos Lending
- Kolibri: một loại stablecoin trên nền tảng Tezos, được xây dựng dưới dạng một công cụ nợ trên Tezos. Nó cho phép tạo ra stablecoin có tên là kUSD bằng cách sử dụng tài sản thế chấp là mã thông báo XTZ, và ứng dụng này sử dụng price oracle Harbinger để định giá.
- Tezfin: một giao thức cho vay theo hình thức money market trên Tezos.
3.3 Tezos Yield Farming
- Crunchy: một nền tảng cung cấp các giải pháp và dịch vụ DeFi trên Tezos cho các dự án, nhà phát triển và người dùng cuối. Nó được duy trì bởi các nhà phát triển độc lập và quản lý bởi những người nắm giữ CrDAO.
- Plenty: một dự án AMM và Yield Farming trên Tezos. dự án chia sẻ trực tiếp một phần phí giao dịch cho người nắm giữ token và các nhà phát triển.
3.4 Tezos Launchpad và quản lý tài sản
- Youves: Ứng dụng quản lý tài sản top 1 TVL trong hệ sinh thái theo DefiLlama. Anh em có thể provide liquidity cho một số DEX ngay trên ứng dụng này, cũng như mint các synthetic asset như uUSD và uDEFI (chỉ số dựa trên giá của 5 token AAVE, CAKE, LINK, LUNA và UNI) qua việc thế chấp tài sản trong hệ sinh thái.
- StakerDAO: Một dự án làm về staking pool, cho phép deposit XTZ để stake và nhận lại wXTZ và sử dụng chúng trong các ứng dụng trong hệ sinh thái.
- Rocket: Một launchpad IDO trên Tezos.
3.5 Tezos NFT
- Arago: một nền tảng NFT đang xây dựng một thị trường kỹ thuật số trong tương lai. Arago hợp tác với các nhiếp ảnh gia hàng đầu để tạo ra các bộ sưu tập độc đáo: bộ sưu tập này chỉ có sẵn trên nền tảng của Arago và có số lượng giới hạn.
- Redbull: một dự án NFT kết hợp giữa Tezos và đội đua Red Bull Racing Honda – một đội đua Công thức Một có trụ sở tại Vương quốc Anh và được cấp giấy phép bởi Honda theo giấy phép Áo. Đây là một trong hai đội đua Công thức Một thuộc sở hữu của công ty Red Bull GmbH, chuyên sản xuất nước tăng lực.
- Bazaar Market đang xây dựng một thị trường NFT được hỗ trợ bởi Tezos. Bazaar hướng đến việc hỗ trợ người sáng tạo, nhà sưu tập và những người yêu thích tiền điện tử bằng cách mang đến trải nghiệm thị trường NFT chân thực nhất.
- hicetnunc: một nền tảng NFT dành cho các nghệ sĩ với chi phí thấp.
Tìm hiểu thêm: NFT là gì? Tìm hiểu tổng quan về NFT mới nhất 2024
3.6 Tezos Gaming
- Coase là một trò chơi thẻ bài số hóa sử dụng thị trường dựa trên blockchain được tạo ra bởi Kathleen Breitman, người là đồng sáng lập Tezos.
- Play with Brio là một trò chơi eSports dựa trên nền tảng Tezos blockchain, đặc trưng bởi trò chơi Solitaire độc đáo cho phép người chơi kiểm tra kỹ năng của họ trước đấu với những người khác. Trò chơi được xây dựng và cung cấp bởi Tezos. Play with BRIO tiết kiệm năng lượng, an toàn và không tập trung.
3.7 Tezos Stablecoin
- uUSD: Một mã thông báo ổn định được chốt bằng USD trên Youves để đổi lấy các tài sản tổng hợp.
- Lugh: Mint stablecoin EURL bằng tiền fiat Euro, và giữ cho giá của 1 EURL = 1 đồng Euro. Dự án được phát triển bởi By Coinhouse, Groupe Casino & Nomadic Labs.
- kUSD: Stablecoin được mint từ ứng dụng Kolibri.
- USDS: Stablecoin được phát hành bởi Stably
- wBUSD: Wrapped USDC từ Ethereum được chuyển sang Tezos
- USDtez (Ký hiệu: USDtz / USDTZ) là một stablecoin được neo giá bằng USD dựa trên tiêu chuẩn cộng đồng Tezos có thể thay thế – tiêu chuẩn mã thông báo FA
- wDAI, wUSDT: Wrapped stablecoin từ Ethereum sang Tezos, với chỉ 200k đô mỗi loại.
Tìm hiểu thêm: Stablecoin là gì? Tìm hiểu cách thức hoạt động của Stablecoin A-Z
3.8 Tezos Cơ sở hạ tầng
Tezos có một số cơ sở hạ tầng quan trọng trong hệ sinh thái như sau:
- Harbinger: Đây là một Oracle quan trọng trong hệ sinh thái Tezos. Hầu hết các ứng dụng liên quan đến việc cho vay hoặc sử dụng dữ liệu từ Oracle đều sử dụng Harbinger.
- Temple Wallet: Đây là một loại ví tiền được phát triển bởi đội ngũ Madfish Solutions. Hiện tại, ứng dụng ví này đã có hơn 90 nghìn lượt tải xuống và sử dụng.
- Galleon, Magma, Spire, Kukai: Đây là các ứng dụng ví tiền gốc trên Tezos. Trong số này, Magma Wallet đáng chú ý vì tích hợp chức năng hoán đổi (swap) được cung cấp bởi Dexter DEX, cho phép giao dịch các token trong ứng dụng bao gồm kUSD, tzBTC, ETHtz, USDtz, wXTZ.
- Teztool: Đây là một bảng điều khiển (dashboard) cung cấp thông tin thống kê về token và giá trị token trên Tezos.
- Wrap Protocol: Đây là một giao thức cầu nối giúp chuyển tài sản từ Ethereum sang Tezos và ngược lại.
- Tezos Domains: Đây là một ứng dụng cho phép tạo ra tên miền tương tự như ENS trên Ethereum, hoạt động trực tiếp trên mạng Tezos.
3.9 Tezos Bridge
Wrap Protocol: một giao thức phi tập trung được sử dụng để chuyển đổi các token ERC20 và ERC721 giữa Ethereum và Tezos. Giao thức này được phát triển bởi BenderLabs.
4. Tezos Blockchain hợp tác cùng Manchester United
Manchester United, một trong những câu lạc bộ bóng đá lâu đời nhất trên thế giới, đã xác nhận quan hệ đối tác với công ty blockchain Tezos với tư cách là đối tác công nghệ và dụng cụ huấn luyện thể thao của họ.
Theo nguồn tin từ Athletic, các bên đã đồng ý một thỏa thuận trị giá hơn 20 triệu bảng (tương đương khoảng 27 triệu USD) mỗi năm, ngay sau khi hợp đồng tài trợ trị giá 120 triệu bảng 8 năm trước đó của MU với công ty bảo hiểm Aon của Mỹ đã hết hạn vào cuối mùa giải trước.
Mục đích của CLB là giới thiệu người hâm mộ của mình với công nghệ Web3 phi tập trung. Tezos có thể giúp Manchester United (MU) tiếp cận nhiều hơn với công nghệ Web3 và có vai trò quan trọng trong việc phát triển các sản phẩm và bộ sưu tập kỹ thuật số dành cho người hâm mộ.
Các thương hiệu thể thao hàng đầu trên toàn cầu đang thử nghiệm việc sử dụng công nghệ blockchain và Web3 như trung tâm để kết nối câu lạc bộ với người hâm mộ.
Manchester United đang đặt mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái người hâm mộ dựa trên metaverse trên blockchain Tezos, nhằm mang đến trải nghiệm cá nhân hóa cho người hâm mộ.
5. Kết luận
Hi vọng rằng qua bài viết trên, mọi người đã có cái nhìn toàn cảnh hơn về hệ sinh thái Tezos, hiểu về tình hình các mảng và bắt đầu tìm kiếm được cơ hội đầu tư trên hệ sinh thái Tezos.
