1. Thanh khoản là gì?
Thanh khoản tên tiếng Anh gọi là Liquidity là một thuật ngữ quan trọng dùng trong lĩnh vực tài chính. Chỉ mức độ thanh khoản chứng khoán hoặc một tài sản nào đó có thể đổi thành tiền mặt mà không ảnh hưởng đến giá thị trường của nó. Tài sản có tính thanh khoản cao nhất chính là tiền mặt, trong khi các tài sản hữu hình (bất động sản, đồ mỹ nghệ, đồ sưu tầm…) có tính thanh khoản thấp hơn.
Tài sản có tính thanh khoản càng cao thì càng dễ dàng để biến nó trở lại thành tiền mặt. Ngược lại, tài sản có thanh khoản thấp sẽ mất nhiều thời gian có thể bị tính chi phí cao hơn. Có 2 loại thanh khoản chính gồm thanh khoản thị trường và thanh khoản kế toán.
Ví dụ: Một người mua một chiếc tivi trị giá 1.000 USD, thì tiền mặt là tài sản dễ dàng nhất để mua được nó. Giả dụ, bạn không có tiền mặt mua nó, chỉ có 1 bộ sưu tập quý hiếm định giá 1.000 USD, thì khó có ai sẵn sàng đổi chiếc tivi để lấy bộ sưu tập. Thay vào đó, bạn sẽ phải bán bộ sưu tập (có thể phát sinh chi phí) và dùng tiền để mua lại cái tivi.
2. Ý nghĩa của tính thanh khoản
Tính thanh khoản thể hiện mức độ lưu động cao và an toàn của một thị trường hay một tài sản nào đó, cụ thể:
- Những tài sản có tính thanh khoản cao như tài sản ngắn hạn, tài sản lưu động vì giá của nó ít bị thay đổi trên thị trường.
- Một thị trường có hoạt động sôi nổi và hiệu quả là thị trường có tính thanh khoản cao.
3. Thanh khoản của thị trường chứng khoán
Thanh khoản chứng khoán là khả năng chuyển đổi cổ phiếu sang tiền mặt và ngược lại từ tiền mặt sang cổ phiếu. Thị trường chứng khoán được xếp vào là một trong những thị trường có tính thanh khoản cao, dễ dàng trao đổi mua bán, giá cả tương đối ổn định theo thời gian.
Tuy nhiên, mỗi cổ phiếu được niêm yết trên thị trường chứng khoán có tính thanh khoản khác nhau. Khi đầu tư vào một cổ phiếu có tính thanh khoản cao thì sẽ an toàn hơn những cổ phiếu có tính thanh khoản thấp và một cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhiều khả năng giữ được giá trị khi được giao dịch. Thông thường bạn có thể dựa vào khối lượng giao dịch bình quân của các cổ phiếu để biết được tính thanh khoản cổ phiếu đó cao hay thấp, khối lượng giao dịch càng lớn, tính thanh khoản càng cao.
Tính thanh khoản chứng khoán càng cao thì nhà đầu tư càng thuận lợi trong giao dịch mua bán cổ phiếu, chuyển đổi cổ phiếu thành tiền mặt và ngược lại. Chính vì thế, đây luôn là một thị trường sôi động và hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Ví dụ: Ngày 13 tháng 3 năm 2023, 69,6 triệu cổ phiếu của Amazon.com Inc. (AMZN) được giao dịch trên các sàn giao dịch. Để so sánh, Intel Corp. (INTC) có khối lượng chỉ 48,1 triệu cổ phiếu, cho thấy nó kém thanh khoản hơn một chút. Nhưng Ford Motor Co. (F) có khối lượng 118,5 triệu cổ phiếu, khiến nó trở thành cổ phiếu sôi động nhất và có tính thanh khoản cao nhất trong số ba cổ phiếu này vào ngày hôm đó.
Xem Thêm: Hướng dẫn làm thẻ ngân hàng online tại nhà chỉ trong 5 phút. Tại đây. Hướng dẫn chuyển khoản qua Mobile/Internet Banking, ATM và ví điện tử. Tại đây.
4. Rủi ro trong thanh khoản chứng khoán
Bên cạnh những lợi ích từ tính thanh khoản cao, thị trường chứng khoán cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định mà nhà đầu tư cần lưu ý. Rủi ro lớn nhất của thanh khoản chứng khoán là tính thanh khoản kém, khi nhà đầu tư đang nắm giữ trong tay số lượng cổ phiếu lớn nhưng có những thông tin tiêu cực dẫn đến cổ phiếu đó không thể bán được và bị chịu tổn thất về tài chính từng ngày.
Hoặc nhà đầu tư đang nắm giữ những cổ phiếu bị phát hiện những vi phạm nghiêm trọng dẫn đến khả năng cao bị hủy niêm yết trên sàn chứng khoán và từ đó dẫn đến việc mất hẳn tính thanh khoản trên thị trường
Để hạn chế rủi ro thanh khoản chứng khoán, trước khi mua bất kỳ cổ phiếu nào, bạn cần phải tìm hiểu thật kỹ thông tin xung quan mã cổ phiếu đó, nhất là những cổ phiếu ít được nghe nhắc đến hoặc những cổ phiếu Penny (cổ phiếu của các công ty có giá trị vốn hóa nhỏ), tránh mua cổ phiếu theo đám đông, tâm lý FOMO.
5. Yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản
Những yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản chứng khoán, bao gồm 4 yếu tố sau:
5.1 Kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp
Các chỉ số tài chính phản ánh trực tiếp tình hình sức khỏe của doanh nghiệp, doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt luôn có sức hấp dẫn với các nhà đầu tư, từ đó cổ phiếu cũng có tính thanh khoản cao hơn và ngược lại.
5.2 Chính sách của Nhà nước
Các hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty sẽ phải chịu sự chi phối bởi chính sách quy định cơ quan nhà nước. Từ đó, gián tiếp ảnh hưởng tới tính thanh khoản chứng khoán. Ngoài ra, các chính sách tiền tệ cũng phần nào ảnh hưởng tới quyết định đầu tư của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
5.3 Tâm lý của các nhà đầu tư
Khi thị trường khởi sắc, các nhà đầu tư cũng hào hứng để giao dịch cổ phiếu hơn, ngược lại khi thị trường đang trong những đợt điều chỉnh giảm, tâm lý nhà đầu tư cũng sẽ thận trọng, dè chừng hơn.
Nhà đầu tư giao dịch trên thị trường chia thành các phân khúc ngắn, trung và dài hạn. Hầu hết các nhà đầu tư ngắn hạn sẽ chịu nhiều biến động và phụ thuộc vào thị trường. Đặc biệt, các nhà đầu tư ngắn hạn cũng thường là những người dễ mắc phải tâm lý FOMO – tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội khi đứng ngoài trào lưu đám đông. Chẳng hạn, trên thị trường đang theo dõi một cổ phiếu nào đó và giá của nó liên tục tăng, rất nhiều nhà đầu tư khác bàn luận. Dẫn đến tâm lý khiến bạn muốn mua cổ tức này về tài khoản của mình cho dù giá cổ phiếu đó tăng rất cao.
5.4 Các nhà đầu tư nước ngoài
Theo quy định của Ủy ban chứng khoán Việt Nam, các nhà đầu tư nước ngoài chỉ có quyền mua tối đa 30% cổ phiếu phát hành bởi ngân hàng thương mại và tối đa 49% cổ phiếu phát hành bởi các doanh nghiệp niêm yết thuộc các ngành nghề khác.
Quy định này sẽ phần nào hạn chế đến khối lượng giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài. Thông qua đó, một phần giới hạn cầu cổ phiếu nói riêng cũng như gián tiếp tác động đến thanh khoản cổ phiếu nói chung.
6. Tiêu chí xác định tính thanh khoản của cổ phiếu?
Nhà đầu tư có thể căn cứ vào những tiêu chí dưới đây để xác định tính thanh khoản của cổ phiếu
– Khối lượng giao dịch: đây là tiêu chí quan trọng nhất thể hiện tính thanh khoản của thị trường cũng như của cổ phiếu, khối lượng giao dịch càng lớn tính thanh khoản càng cao. Thông thường, một cổ phiếu có khối lượng giao dịch khớp lệnh khoảng trên 100.000 cổ phiếu/phiên được xem là có tính thanh khoản tốt.
– Chênh lệch giá mua và giá bán: Cổ phiếu có thanh khoản cao sẽ có sự chênh lệch thấp giữa giá bên mua và bên bán. Do vậy, nếu giá mua cao hơn giá bán quá nhiều, đây là dấu hiệu cho thấy cổ phiếu có tính thanh khoản thấp.
Ví dụ: Cổ phiếu VIB có giá bên mua cao nhất là 23.400 đồng/cổ phiếu, giá bên bán đưa ra là 23.500 đồng/cổ phiếu. Chênh lệch giá bên mua và bên bán thấp, tức là thanh khoản của cổ phiếu cao.
– Vòng quay cổ phiếu: Đây là thước đo tính thanh khoản của cổ phiếu, được tính bằng cách lấy tổng số cổ phiếu được giao dịch trong một khoảng thời gian chia cho số lượng cổ phiếu lưu hành bình quân trong cùng 1 thời kỳ. Vòng quay cổ phiếu càng cao, cổ phiếu của doanh nghiệp càng có tính thanh khoản cao.
Ví du: Công ty XYZ có 11 triệu cổ phiếu được bán trong một năm và số lượng cổ phiếu bình quân có sẵn trong thời gian đó là một triệu, thì vòng quay cổ phiếu XYZ là 11 lần, khá cao. Như vậy, cổ phiếu XYZ có tính thanh khoản cao.
7. Cách chuyển tiền vào tài khoản chứng khoán qua MyVIB
Trước đây để chuyển tiền vào tài khoản chứng khoán bạn cần phải thông qua hình thức chuyển tiền thông thường, mất nhiều thời gian và dễ phát sinh sai sót. Ngày nay, tính năng chuyển tiền chứng khoán đã được tích hợp ngay trên ứng dụng ngân hàng, cụ thể với ứng dụng mobile banking của ngân hàng Quốc Tế Việt Nam VIB (MyVIB). Bạn có thể thực hiện chuyển tiền nhanh vào tài khoản chứng khoán của các công ty chứng khoán VNDirect, HSC, KAFI theo các bước sau:
Bước 1: Đăng nhập vào app MyVIB. Nếu chưa có app, bạn có thể vào Google Play hoặc App Store để tải về và tiến hành đăng ký tài khoản.
Bước 2: Sau khi đăng nhập thành công. Tại giao diện chính, chọn mục Giao dịch” => chọn “Chuyển tiền chứng khoán”. Tiếp đó, bạn chọn công ty chứng khoán mà mình mở tài khoản (Hiện tại MyVIB đang hỗ trợ chuyển tiền nhanh đến 3 công ty chứng khoán là VnDirect, HSC và KAFI). Sau đó tiến hành nhập thông tin tài khoản chứng khoán, số tiền và xác nhận giao dịch.
Bước 3: Hệ thống gửi mã OTP về SMS, bạn sử dụng nó để xác thực giao dịch của mình hoặc sử dụng Smart OTP và hoàn tất giao dịch.
VIB luôn nỗ lực cải tiến và phát triển để hỗ trợ khách hàng giao dịch được thuận lợi nhất. Danh sách các công ty chứng khoán có thể chuyển tiền nhanh trên ứng dụng sẽ luôn được cập nhật. Hãy theo dõi và sử dụng ứng dụng MyVIB để luôn nhận được những cập nhật mới nhất nhé.
Thông qua bài viết này, các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư mới sẽ hiểu biết hơn về rủi ro thanh khoản chứng khoán, từ đó tìm cách quản lý rủi ro thanh khoản chứng khoán tối ưu nhất, xem xét kỹ khả năng bán ra của chứng khoán trước khi mua vào. Tóm lại, các nhà đầu tư cần nghiên cứu, phân tích kỹ cổ phiếu để phân bổ nguồn vốn của mình sao cho hợp lý, tránh rủi ro và mang về lợi nhuận tối đa.
